• αρχαία λατρεία
• Ανάσταση
• Φαίδρα Φραγκομανώλη-Κοκκόλα

Στην αρχαία Ελλάδα η έννοια της Ανάστασης ήταν πολύ γνωστή και διαδεδομένη, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες αποικίες της!

Υπήρχαν περίπου 22 Αναστάσεις, που αφορούσαν συνήθως νέους ανθρώπους, που ήταν παιδιά θεών ή βασιλιάδων και είχαν χάσει την ζωή τους με βίαιο θάνατο και συνήθως την τρίτη ημέρα από το θάνατό τους επανέρχονταν στη ζωή· δηλαδή γινόταν η Ανάστασή τους και τις περισσότερες φορές ακολουθούσε η θεοποίησή τους με εορταστικές εκδηλώσεις που είχαν μεγάλη απήχηση στις λαϊκές μάζες!

Οι πιο γνωστές Αναστάσεις ήταν του Διονύσου, που ήταν γιος του Δία και της Σεμέλης της κόρης του Κάδμου του γιού του Αγήνορα και αδελφού της Ευρώπης, του ιδρυτή της πόλης των Θηβών, προς ανάμνηση της ελληνικής και ομώνυμης πόλης της Θήβας της Αιγύπτου και της Αρμονίας της αδελφής του Αρκαδικής καταγωγής Δάρδανου, του διαδόχου του Τεύκρου της Τρωάδας!

Ο βίαιος θάνατος της Σεμέλης που προκλήθηκε από κεραυνό, ενώ ήταν έγκυος, οδήγησε τον Δία στην αφαίρεση του ζωντανού εμβρύου από την μήτρα της νεκρής μητέρας του και ακολούθως το έραψε στο μηρό του, όπου εκεί ολοκλήρωσε την ανάπτυξή του μέχρι την γέννησή του, ήταν δηλαδή ο Διόνυσος «γεννηθείς και ου ποιηθείς εκ του πατρός του» και το όνομα του σήμαινε «ο νους του Δία»,  δηλαδή συνταυτιζόταν με το πνεύμα του Θεού Πατέρα του, ενώ τον ίδιον τον αποκαλούσαν «Θείο Βρέφος», «Α και Ω», Λυτρωτή και Σωτήρα, και του απέδιδαν σαν ιερά φυτά τον κισσό και το αμπέλι, του οποίου την καλλιέργεια διέδωσε στα πέρατα του κόσμου, όπως και την τέχνη της παρασκευής του  κρασιού, γι’ αυτό το ψωμί και το κρασί συμβόλιζαν το σώμα και το αίμα του Διονύσου!

Ο Διόνυσος είχε κατέβηκε στο κόσμο των νεκρών για να βρει την μητέρα του Σεμέλη και να φέρει την στη ζωή, μέσα από την Αργολική λίμνη «Αλκυονία», που δεν είχε πυθμένα και επικοινωνούσε με τον κάτω κόσμο, αλλά επανήλθε με πλοίο πάνω ση Γη, χωρίς την μητέρα του,  φέρνοντας  όμως τη ζωή στην νεκρή φύση του χειμώνα καθόσον με την επιστροφή του συνέπεσε η άνοιξη, τότε που η φύση ξαναγεννιέται, δηλαδή ανασταίνεται!

Σύμφωνα με τους Ορφικούς, ο Διόνυσος γεννήθηκε από την Περσεφόνη και τον μεταμορφωμένο σε φίδι, Δία, τον οποίο μεγάλωσαν οι Κουρήτες, οι οποίοι είχαν μεγαλώσει και τον πατέρα του Δία και ονομάστηκε Ζαγρέας Διόνυσος!

Οι Τιτάνες με την προτροπή της Ήρας κομμάτιασαν τον Διόνυσο και δέχθηκαν την οργή του Δία που τους κατακεραύνωσε και τους έστειλε στα Τάρταρα, δίνοντας στον Απόλλωνα εντολή να μαζέψει τα κομμάτια του μικρού Διόνυσου και να τα θάψει κοντά στον τρίποδα των Δελφών!!!

Η Θεά Αθηνά πήρε την παλλόμενη καρδιά του μικρού Θεού και την έδωσε στον πατέρα της Δία, ο οποίος την τοποθέτησε μέσα σε γύψινο ομοίωμα του θεού!

Οι Ορφικοί συμβολίζουν την εαρινή ισημερία με τον θάνατο του Διόνυσου του Ζαγρέως και την εκ νέου γέννησή του με την παρέμβαση της Αθηνάς, δηλαδή του σοφού πνεύματος, σε Διόνυσο Ελευθερέα, που ήταν  πλέον ουράνιος Θεός και ελευθερωτής των ανθρωπίνων ψυχών από τα δεσμά της ύλης, ώστε ο άνθρωπος να  μπορεί να κερδίσει την αιώνια ζωή. Και αυτό ακριβώς συμβόλιζε ο εορτασμός των Παναθηναίων που τελούνταν κατά την εαρινή ισημερία, η οποία παρουσίαζε τον θάνατο της Τιτανικής φύσης του ανθρώπου, δηλαδή το θάνατο των παθών του, που είναι η απαλλαγή από τις ψευδείς δοξασίες!

Τα ανθρώπινα πάθη, κατά τους Ορφικούς, είναι οι ιδέες που έχουν σχηματιστεί από διάφορες πλάνες, οι οποίες οδηγούν τον άνθρωπο σε εσφαλμένες επιλογές, που όταν δεν εξαλειφθούν, νικούν τη λογική και ενεργοποιούν τον εγωισμό, που είναι ο υπαίτιος πολλών συμφορών!

Τα ηθικά νοήματα αντιγράφηκαν εν μέρει, όσα ήταν κατανοητά, από άλλες θρησκείες, οι οποίες έδωσαν στο Διόνυσο την εικόνα του θεού του γλεντιού, του κρασιού  και της ακολασίας, ενώ η  Διονυσιακή αλήθεια αποτελεί το νόμο της Δικαιοσύνης και της Αρμονίας, πού είναι μόνο η αγάπη και αποβλέπει στη θεία πνευματική Ανάσταση, που οδηγεί  στην αποθέωση και στην αιώνια ζωή!

Στην πραγματικότητα ο μύθος του Διόνυσου σχετίζεται με τη φύση, την γονιμοποίηση και την καρποφορία της!

Στην Αθήνα γιόρταζαν την ανάσταση του Άδωνη, ο οποίος ήταν Έλληνας από την ελληνική αποικία της Φοινίκης, που την ίδρυσε ο Αγήνορας ο πατέρας της Ευρώπης και είχε περιέλθει στην ερωτική επιθυμία της Περσεφόνης και της Αφροδίτης, λόγω της υπερβολικής ομορφιάς του, όπου με ένα πανέμορφο μύθο, που συμβολίζει την ανάσταση της νεκρής φύσης του χειμώνα, από την μυροβόλο άνοιξη, βρίσκουμε την Αφροδίτη να κλαίει πάνω από τον νεκρό από βίαιο θάνατο Άδωνη, ενώ ο λυρικός ποιητής Βίωνας περιγράφει την τραγική ιστορία στον «Επιτάφιο του Άδωνη»!

Η Περσεφόνη λυπήθηκε την Αφροδίτη και αποφάσισε να  τον αφήνει λίγους μήνες να ανεβαίνει στον πάνω κόσμο των ζωντανών, για να τον χαίρεται η Αφροδίτη, οπότε έχουμε κάθε χρόνο την Ανάσταση του Άδωνη, η οποία ήταν καθαρά γυναικεία εορτή, όπου οι γυναίκες στόλιζαν επιτάφιους με άνθη, τα οποία έκοβαν από τους κήπους που ήταν αφιερωμένοι στον νεκρό και μέσα στους επιτάφιους τοποθετούσαν το ομοίωμα του Άδωνη, το οποίο ράντιζαν με αρώματα και αφού πραγματοποιούσαν την περιφορά του κλαίγοντας και ψάλλοντας, μέχρι την ώρα της  Ανάστασής του, όπου ο πόνος μετατρεπόταν σε χαρά με υπέρλαμπρες εορταστικές εκδηλώσεις!

Επίσης μεγάλη εορτή ήταν τα Υακίνθεια, όπου γιορταζόταν η λαμπρή Ανάσταση του Υάκινθου, ο οποίος ήταν γιος του Μινύα βασιλιά Αμίκλα, πού ήταν ιδρυτής και βασιλιάς της  πόλης των Αμικλών, η οποία βρισκόταν  5 χλμ μακριά από τη Σπάρτη!

Πολλοί ήρωες όπως ο Ηρακλής και ο Θησέας, γλύτωσαν το θάνατο, αλλά και ο Πέλοπας επανήλθε στη ζωή, μετά την συγκόλληση των μελών του σώματός του με εντολή του Δία!

Ο θάνατος και η Ανάσταση στην Αρχαία Ελλάδα συμβολιζόταν και με τα Ελευσίνια μυστήρια και με την επάνοδο της Περσεφόνης από τον Άδη κατά την Άνοιξη!!

Η  Περσεφόνη ήταν κόρη του Δία και της Δήμητρας, δηλαδή της μητέρας Γης (Δη = Γη + μήτηρ) και αρπάχθηκε από τον Πλούτωνα, το Θεό του Άδη, δηλαδή του κάτω κόσμου των νεκρών, και η επαναφορά της στον άνω κόσμο των ζωντανών, για να μείνει και να παρηγορήσει την μητέρα της Δήμητρα, αποτελεί μια Αναστάσιμη μορφή, που συμβολίζει με αλληγορικό τρόπο τον κύκλο της ευφορίας της φύσης, ενώ η κάθοδός της κάθε φθινόπωρο ταυτίζεται με την απουσία των καρπών, οι οποίοι αναφύονται την άνοιξη με την άνοδό της. Κατά μία άλλη εκδοχή η αναγέννηση και η αιωνιότητα της ζωής, που πηγάζει από τις γενεές που ξεπηδούν η μία από την άλλη και αυτή είναι η ουσία του εορτασμού της ανόδου της Περσεφόνης!

Τα Μυστήρια των Ελλήνων αποσκοπούσαν να διδάξουν τους ανθρώπους, να μη φοβούνται τον θάνατο και προσπαθούσαν να το πετύχουν με τους ωραίους αλληγορικούς μύθους και τις υπέρλαμπρες γιορτές!

Η ουσία παραμένει η ίδια από την αρχαιότατη εποχή και η διαφορά υπάρχει στο ότι οι Έλληνες ποτέ δεν επέβαλλαν σε κανέναν με τη βία κάτι, ενώ αντίθετα τα μεταγενέστερα δόγματα επέβαλλαν με τη βία αυτά που ήταν καταγεγραμμένα στο ελληνικό DNA!

Φαίδρα Φραγκομανώλη-Κοκκόλα