Άρθρα Κώστα Βενετσάνου

• δημοκρατία
• πολιτική
• κυβέρνηση

 Προτού αναλύσουμε τη διάζευξη του τίτλου του παρόντος, για να εκφράσουμε την προφανή, στο προκείμενο, επιλογή μας, επιβάλλεται να θυμίσουμε την εννοιολογική διαφορά που υπάρχει μεταξύ των ομόηχων πρώτων συνθετικών (Δήμος και Δείμος).

Το ένα με “η” (το γνωστό), και το δεύτερο με “ει”.

Δήμος = ο Λαός ως πολιτικό συγκρότημα. Συγκεκριμένος οργανωμένος λαός.

Ο Δήμος με την έννοια του συνόλου των πολιτών, προσωποποιημένος, ήταν αντικείμενο ειδικής λατρείας στην αρχαία Αθήνα κι αλλού. Συνδυαζόταν, όπως και απεικονιζόταν μαζί με τις Χάριτες, και είχαν κοινό ιερέα¹.

Εκτός όμως απ’ αυτόν τον γνωστό Δήμο – κατακρεουργημένο στη διάρκεια των αιώνων και πλήρως αλλοιωμένο σε τέτοιο βαθμό επί των ημερών μας, ώστε να καθίσταται αγνώριστος – υπάρχει και ο Δείμος², ως προσωποποίηση του Τρόμου, εικονιζόμενου μαζί με το Φόβο, πάνω σε πολεμικό άρμα, παραπλεύρως του Άρη.

Μετά την πλήρη συμβολισμών μυθολογία, ας μεταπηδήσουμε στη σημερινή σκληρή πραγματικότητα κι ας προσπαθήσουμε να την απογυμνώσουμε.

Τι έχουμε λοιπόν σήμερα – όπου νομίζουμε και ισχυριζόμαστε ότι την κατέχουμε; ΔΗΜΟκρατία – κράτος του Δήμου και του δίκαιου Δικαίου, του λαού, ή τρομοκρατία του Δείμου και του Φόβου που πάνε παρέα «πάνω στις ασπίδες» των λεγεωναρίων του... Χρυσοχοΐδη!

Δημοκρατία ή Δειμοκρατία, λοιπόν, γιατί ορισμένοι θα με χαρακτηρίσουν «υπερβολικό!»

Ας παρατηρήσουμε καλά την «αντιπροσωπευτική Δημοκρατία» την οποία απολαμβάνουμε!

Αν εξετάσουμε καλά – καλά τι θα πει «δημοκρατία» - democracy στις χώρες που εντάσσεται και η Ελλάδα, δηλαδή Ε.Ε., Αμερική (Η.Π.Α.), Τουρκία(!) κ.ά. αλλά και όπως διατυπώνεται στο Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών της UNESCO και όπως τη βιώνουμε όσοι παροικούμε σ’ αυτές και «ενδιαφερόμαστε να συμμετέχουμε ανεμπόδιστα στις... “αξίες”» τους³!

«Αυτή η Δημοκρατία λοιπόν, του φιλελευθερισμού, του κοινοβουλευτικού λιμπεραλισμού, είναι παιδί του Καπιταλισμού. Είναι το όργανο με το οποίο ο Καπιταλισμός κυριαρχεί πάνω στη λαϊκή μάζα. Είναι το όργανο με το οποίο κατορθώνει ο καπιταλισμός να παριστάνει τη θέλησή του ως τη λαϊκή θέληση».⁴

«Αυτό το είδος της Δημοκρατίας χρειάζεται (...) οργανωμένα κόμματα και συνεπώς μεγάλα κεφάλαια. Χρειάζεται, για τον ίδιοι λόγο, εφημερίδες (δηλ. ΜΜΕ, τηλεόραση κ.λπ.) (...) και τόσα άλλα που απαιτούν κεφάλαια. Επομένως μόνον οι κάτοχοι του μεγάλου κεφαλαίου ή τα όργανά τους μπορούν να κάνουν τέτοιους εκλογικούς αγώνες»⁴.

Αυτή λοιπόν, η απατηλή Δημοκρατία «γνήσιο παιδί του καπιταλισμού και των οργάνων του, επιβάλλει τη θέλησή του, κάνοντάς την να φαίνεται ως η λαϊκή θέληση»⁴.

Ετσι ο καπιταλισμός, με όργανο τούτη την αντιπροσωπευτική – κοινοβουλευτική Δημοκρατία made in USA – όπου ο λαός εκλέγει αντιπροσώπους για ν’ αποφασίσουν αυτοί στ’ όνομά του, κατά τον James Madison (4ο Πρόεδρο των ΗΠΑ, 1809-1817)⁵ «κάμει όλον τον άλλο κόσμο σκλάβους του – μα σκλάβους που να νομίζουν πως είναι ελεύθεροι», ενώ ο ίδιος «έχει ανάγκη της ελευθέρας οικονομίας και του περιορισμού του κράτους – “λιγότερο κράτος” – από κάθε επέμβαση – τύπου Κέϋνς ⁶ – εις την οικονομία της Κοινωνίας…»⁴.

Αυτά διαπιστώνει για τη “δημοκρατία” καπιταλιστικού φιλελευθερισμού ο Ι. Μεταξάς κι όχι κανένας αναρχικός ή Μαρξιστής, ενώ τα δίδασκε και τα συνιστούσε το «παιδί» της γαλλικής επανάστασης Ναπολέων Βοναπάρτης, που παρατηρούσε σχολιάζοντας τον «ΗΓΕΜΟΝΑ» ότι μπορείς να κατακτήσεις έναν λαό εξαπατώντας τον και λέγοντάς του «ότι φέρνεις στο λαό την ελευθερία...»⁷.

Ή που οι αδύναμοι κυβερνήτες έδιναν περισσότερη σημασία στο να ληστεύουν, παρά να κυβερνούν τους υπηκόους τους, «όπως οι δημιουργοί των γαλλικών δημοκρατιών»⁷, ενώ κομπάζει πως «οι φράσεις «φιλελεύθερες ιδέες» κλπ. (...) «είναι δικές του ανακαλύψεις»(...) «μίλα στους λαούς για ελευθερία, λέει, κάνε τους ακόμα και να επαναστατήσουν, για να τους κάνεις υποτελείς»⁷!

Μα και πάλι δεν είναι μόνον αυτοί - ένας Δικτάτορας κι ένας Αυτοκράτορας - που μιλούν ρεαλιστικότατα έτσι, γι’ αυτού του είδους τη δημοκρατία που έχουμε· αντιπροσωπευτική και τα διαιρετικά της πολιτείας κόμματα. Δηλαδή μεγάλα και μικρά κομμάτια της κοινωνίας που τη διασπούν.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΕΧΘΕΙΑ για τα ΚΟΜΜΑΤΑ

Ιδού λοιπόν ο Θουκυδίδης: «Ακόμη και ο συγγενικός δεσμός θεωρήθηκε λιγότερο δεσμευτικός από τον “εταιρικό”, δηλ. τον κομματικό, επειδή τα κομματικά μέλη ήταν πιο πρόθυμα ν’ αποτολμήσουν κάτι χωρίς λόγο και αιτία. Διότι οι κομματικοί σύνδεσμοι («φατριαστικοί», λέει ο Ελ. Βενιζέλος, για να μη θίξει τα κόμματα) δεν απέβλεπαν σε νόμιμα ωφελήματα, αλλά σε πλεονεκτήματα αντίθετα προς τους ισχύοντες νόμους. Και η πίστη μεταξύ τους δεν στηριζόταν στους φυσικούς (ή θεϊκούς) νόμους, όσο στη συνενοχή τους σε άνομες πράξεις»⁸.

Κι αυτά στην «κανονική» αθηναϊκή δημοκρατία κι όχι αυτή των «αντιπροσώπων», που άλλα σου υπόσχονται για να σου αποσπάσουν την ψήφο σου και να εκλεγούν και άλλα και ασύδοτα πράττουν όταν σε αντιπροσωπεύουν ως «πληρεξούσιοι» παρανόμως, αφού εκλεγούν ως κόμματα με πολλά τεχνάσματα!

Ας ήταν έστω, αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά έντιμη, γνήσια και με σεβασμό στον εντολέα τους λαό. Τότε θα ‘πρεπε με σαφήνεια ιδεολογική και προγραμματική να δεσμεύονταν για τις πράξεις τους και τη βούλησή τους, που θα ήταν ταυτόσημη με τη θέληση των εντολέων τους· το λαό.

Αλλά, θα πείτε πάντα ξεπετάγονται απρόβλεπτες καταστάσεις. Τότε η αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων, θα έπρεπε να είναι συμβατή με τη διαφαινόμενη λαϊκή βούληση, ή αν διενεργείται δημοψήφισμα ή εκλογές για σοβαρά θέματα. Ιδιαίτερα σήμερα, αυτό είναι εφικτό, αν το θέλουμε.

Κι ακόμα η λαϊκή βούληση δεν μπορεί να εκφράζεται μετά από πλύση εγκεφάλου, δήθεν πλουραλιστικών μέσων. Ενώ ουσιαστικά είναι στην ουσία κατ’ επίφαση τέτοιων.

Κι ακόμα δεν μπορεί ν’ αλλοιώνεται και να νοθεύεται η λαϊκή βούληση με τεχνάσματα εκλογικά και κυρίως με τους εκλογικούς νόμους κατά το δοκούν και τα συμφέροντα της εκάστοτε εκτελεστικής εξουσία και των εξωθεσμικών εντολέων ή έστω υποβολέων της. Ο εκλογικός νόμος, ο έντιμος και δημοκρατικός είναι ένας: η απλή και ανόθευτη ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ, συνταγματικά κατοχυρωμένη.

Άλλως οι εκλογές είναι απάτη, υποκλοπή, νόθευση της λαϊκής βούλησης, και οι νόμοι της Βουλής κακόβουλο προϊόν υποκλοπής και εξαπάτησης.

Οι κρατούντες, αυτοβούλως ή ως όργανα ή ως συνεργάτες του Κεφαλαίου ή άλλων συμφερόντων ΔΕΝ μπορούν να προβάλλουν καμμιά δικαιολογία – κυβερνησιμότητα κ.λπ. – για να επηρεάσουν δολίως και να νοθεύσουν τη βούλησή του κυρίαρχου. Και κυρίαρχος, κατά το Σύνταγμα, είναι ο Λαός! Και «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό και υπάρχουν υπέρ αυτού και του έθνους...» (αρ. 1 §3). Όλα τα άλλα είναι σαθρές δικαιολογίες επιβητόρων της εξουσίας χειροτέρων των δικτατόρων. Απλά εκείνοι είναι απεχθέστεροι κάνοντας χρήση βίας, ενώ οι άλλοι, απάτης ενίοτε ελκυστικής και υποκλοπής.

Την δε επιδίωξη του «κοινού συμφέροντος» βασικότατου στοιχείου της Δημοκρατίας και του έθνους, ελάχιστες φορές το έχω δει, στην αιωνόβια σχεδόν ζωή μου.

Ας προσέξουν λοιπόν οι υπεύθυνοι, γιατί «ου περί μικρών, αλλ’ εκ μικρών στασιάζουσι δε (οι λαοί) περί μεγάλων». Δεν επαναστατούν για μικροπράγματα, αλλά από μικροπράγματα ξεσπούν οι επαναστάσεις που αποβλέπουν στην ανατροπή της υφιστάμενης απεχθούς καταστάσεως, λέει ο Αριστοτέλης στα “ΠΟΛΙΤΙΚΑ”.

Και ας αναλογιστούμε: Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ασχέτως επιτυχούς ή ανεπιτυχούς εγχειρήματος, το έθνος ζημιώνεται· το έθνος αδυνατίζει. Υπεύθυνοι δε είναι κυρίως εκείνοι που εκτρέφουν τις στάσεις, καλλιεργώντας το έδαφος της αδικίας, της κραυγαλέας ανισότητας και της αγανάκτησης.

1. Οι Χάριτες ήσαν τρεις (Αυξώ, Ηγουμένη και Ευφροσύνη), που παραλλάσσονταν με άλλες (Θάλεια, Χάρις, Φαένα, Πασιθέα). Ο Δήμος ήταν παράσταση αλληγορική, συνήθως δαφνοστεφής παρισταμένης και χειραπτόμενης από την θεά Αθηνά «...Ο δήμος στην τέχνη: Ο Αριστοφάνης ανέβασε επί σκηνής (εις τους «Ιππής») τον δήμον ως γέροντα ασθενή, οξύχολο και βαρήκοο. Δούλος δε αυτού ήταν ο Παφλαγών (Κλέων). Εις το τέλος της κωμωδίας ο Δήμος απαλλαγείς του Παφλαγόνος επανακτά την προτέραν νεότητα και κάλλος του και γίνεται όπως ήταν επί των χρόνων του Μιλτιάδου και Αριστείδου». Eίθε! [Εγκυκλοπ. Δρανδάκη - ΠΥΡΣΟΣ).

2. Δείμος: Προσωποποίηση του τρόμου. 2. Δορυφόρος του πλ. Αρη, Εγκυκλ.

3. ΕΒΔΟΜΗ: κύριο αρθρ. Φ. 1169 - 13/2/21

4. Ι. Μεταξάς: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (από το τετράδιο των σκέψεων), εκδ. Ικαρος, τομ. Δ΄π, σελ. 446-447.

5. ΕΒΔΟΜΗ: «ΕΤΑΙΡΙΟΚΡΑΤΙΑ με λεοντή Δημοκρατίας», φ. 1169, σελ. 1,2

6. John Maynard Keynes (1883-1946)πρώτος βαρώνος Κέυνς του Τίλτον, Οικονομολόγος, μαθηματικός, καθηγητής Παν/μίου, ιδρυτής της κεϋνσιανής θεωρίας του παρεμβατικού κράτους στην οικονομία, για τον περιορισμό της ασυδοσίας και κυριαρχίας του κεφαλαίου.

7. Ν. Μακιαβέλλι: «Ο ΗΓΕΜΟΝΑΣ σχολιασμένος από τον Μ. Ναπολέοντα», εκδ. Σκαραβαίος, σελ. 120 σχολ.3, 148, σχ. 8, σελ. 256, σχολ.3.

8. Θουκυδίδης: «ΙΣΤΟΡΙΑ», βιβλ. Γ΄82, 6-7 εκδ. ΠΟΛΙΣ, σελ. 455.

Κώστας Βενετσάνος