Ειδήσεις

Την Κυριακή 5 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Υγείας η προγραμματισμένη εκδήλωση του Δήμου Κρωπίας και του Σφηττού με θέμα «Το απώτερο παρελθόν ενός σύγχρονου δήμου: Πρώιμη εποχή του χαλκού στο Κορωπί»

Η εκδήλωση εντάσσεται στα πλαίσια της σειράς “Περίπατοι Πολιτισμού” και περιελάμβανε ομιλία και ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο της ευρύτερης περιοχής από την αρχαιολόγο Κερασία Ντούνη, της Β΄ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού.

Η μεγάλη συμμετοχή, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, δείχνει το ενδιαφέρον των πολιτών για την ιστορία του τόπου που κατοικούν.

Ο Νίκος Παυλίδης, (μέλος της Επιτροπής Πολιτιστικών Θεμάτων του Σφηττού), υπενθύμισε ότι η εκδήλωση αυτή είναι η δεύτερη, μετά την εκδήλωση για τη Σφηττία Οδό, στη σειρά Περίπατοι Πολιτισμού. Εξήγησε ότι η σειρά περιλαμβάνει ξεναγήσεις, με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων, σε χώρους και μνημεία της περιοχής με ιστορικό ή αρχαιολογικό ενδιαφέρον: «Σκοπός της σειράς είναι να γνωρίσουμε καλύτερα, αλλά και να προβάλουμε τους πολιτισμούς των κοινωνιών που έζησαν στην περιοχή», είπε και ενημέρωσε ότι θα ακολουθήσουν ανάλογες εκδηλώσεις, όπως, στην Παναγία τη Μεσοσπορίτισσα, το Κόντρα Γκλιάτε, το Νησί του Ντούνη, τον Προφήτη Ηλία, το Λιοτρίβι· περιοχές ιστορικού ενδιαφέροντος.

Στη συνέχεια η Κερασία Ντούνη περιέγραψε, με τη βοήθεια πλούσιου φωτογραφικού υλικού, την οργάνωση του οικισμού, τους δρόμους και τις κατοικίες. Την παραγωγή προϊόντων και εργαλείων, την πλούσια οικοσκευή και ιδιαίτερα τα κεραμικά αγγεία και τέλος, την οικονομία και το εμπόριο του οικισμού.

Στην συνέχεια μετέβησαν στον στον αρχαιολογικό χώρο, δίπλα στο ΚΥ, σε έναν από τους πέντε θαλάμους που βρέθηκε πλούσιο υλικό εργαλείων αγγείων κλπ, στο υπόγειο του Κέντρο Υγείας.

Ακολούθως η εκδήλωση συνεχίστηκε με μια σύντομη ξενάγηση στις στεγασμένες αρχαιότητες της οδού Ηρας, όπου καθηγητής Σπύρος Λέκκας με σύντομη παρέμβαση εξήγησε ότι η λίμνη (Λιούτσα), που υπήρχε προπολεμικά στην περιοχή ήταν μεταγενέστερη του οικισμού, δικαιολογώντας έτσι την ύπαρξη πηγαδιών στον οικισμό. Ανέπτυξε ενδιαφέρουσα θεωρία για τη δημιουργία της λίμνης.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο βουλευτής Απ. Σταύρου, η περιφερειακή σύμβουλος Δέσποινα Αφεντούλη, ο Δήμαρχος Δημήτρης Κιούσης και η σύζυγός του Πόλυ Κιούση, οι αντιδήμαρχοι Α. Ντούνης, Α. Πολυλάκης, Θ. Γκίκας, ο πρόεδρος του Δ.Σ. Γ. Σπέλας, δημοτικοί σύμβουλοι, ο τέως Δήμαρχος Κ. Γκίκας.

Ολόκληρη η παρουσίαση της αρχαιολόγου Κερ. Ντούνη

Oικισμός της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού στο Κέντρο Υγείας Κορωπίου (3200 – 2300 π.Χ.)

Οι πρώτες ενδείξεις κατοίκησης στην περιοχή του Κορωπίου χρονολογούνται στα τέλη της 4ης χιλιετίας (3200 π.Χ.), δηλαδή στην αρχή της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Οι κάτοικοι επιλέγουν να εγκατασταθούν κυρίως σε πεδινές εκτάσεις κοντά σε ρέματα ή περάσματα όπως στο Κέντρο Υγείας Κορωπίου και στα Λαμπρικά, σε ακτές όπως στην Αγ. Μαρίνα Κορωπίου, ή ακόμα και σε λόφους όπως στο Κάστρο του Χριστού ή στο Κόντρα Γκλιάτε (Κίτσι). Σε αυτές τις θέσεις αναπτύσσονται οικισμοί που ακμάζουν κυρίως κατά την 3η χιλιετία (2800 – 2300 π.Χ). Είναι χαρακτηριστικό σε αυτές τις θέσεις αναπτύχθηκαν αργότερα οι αρχαίοι δήμοι όπως για παράδειγμα ο αρχαίος δήμος της Όης στο Βόρειο τμήμα του Κορωπίου, στην περιοχή δηλαδή του οικισμού του Κέντρου Υγείας.

Ο πρωτοελλαδικός αυτός οικισμός αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο όχι μόνο της περιοχής του Κορωπίου αλλά και ευρύτερα των Μεσογείων, όπως αποδεικνύουν τόσο η έκταση του όσο και το πλήθος και η ποικιλία των ευρημάτων του.

Οργάνωση του οικισμού και κατοικίες

Ο οικισμός καταλάμβανε μια έκταση περίπου 20.000 τμ2. και αναπτύχθηκε σε χαμηλό λόφο που οριζόταν προς βορρά, από το φυσικό ρέμα που κατέβαινε από την περιοχή της Ζωοδόχου Πηγής. Τόσο στο βορειοδυτικό όσο και στο νότιο όριο του υπήρχαν τάφροι λαξευμένοι στο μαλακό βράχο πιθανώς για τη διευθέτηση ρεμάτων ή τη συλλογή ομβρίων υδάτων.

Ήταν οργανωμένος σε οικιστικούς πυρήνες με κάποια απόσταση μεταξύ τους οι οποίοι πιθανώς συνδέονταν με δρόμους από οδόστρωμα με χαλίκι. Οι κατοικίες κτίζονταν εκατέρωθεν των δρόμων και ανάμεσα τους υπήρχαν κοινόχρηστοι χώροι ή αυλές. Η ύδρευση των κατοίκων εξασφαλιζόταν από πηγάδια λαξευμένα στο φυσικό βράχο. Στο βόρειο τμήμα του οικισμού 5 μεγάλοι υπόγειοι λαξευμένοι λάκκοι είχαν χρησιμοποιηθεί ως αποθηκευτικοί χώροι λόγω των ιδανικών συνθηκών θερμοκρασίας και υγρασίας που εξασφάλιζαν, καλύπτοντας πιθανώς τις ανάγκες όλου του οικισμού. Οι χώροι αυτοί αργότερα μετατράπηκαν σε λάκκους απορριμματικούς.

Οι κατοικίες ήταν ορθογώνιες με κύριους τετράπλευρους χώρους και αρκετούς βοηθητικούς διαφόρων διαστάσεων. Τα θεμέλια τους ήταν λίθινα, κατασκευασμένα συχνά με την τεχνική της ιχθυάκανθας (ψαροκόκαλο), ενώ στο πάνω τμήμα τους είχαν ωμές πλίνθους. Η στέγη τους ήταν πιθανώς ξύλινη με πήλινα κεραμίδια. Αντίστοιχα πάνω στα δάπεδα τους που ήταν από πατημένο χώμα, πηλό ή πλάκες, υπήρχαν συχνά πήλινες εστίες, φορητές ή μόνιμες για την προετοιμασία της τροφής τους.

Οικονομία, τεχνικές και προϊόντα

Οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το πλήθος των αποθηκευτικών αγγείων και των εργαλείων όπως οι μυλόλιθοι, που σχετίζονταν με την παραγωγή και την επεξεργασία δημητριακών και άλλων καρπών, αποδεικνύουν την οργανωμένη καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων. Παράλληλα, αρκετές είναι οι ενδείξεις για την οργανωμένη άσκηση της κτηνοτροφίας που βασιζόταν κυρίως στην κατανάλωση του κρέατος των αιγοπροβάτων και των βοοειδών όπως μαρτυρούν τα πολυάριθμα οστά μικρών και μεγάλων ζώων.

Επιπλέον τα ευρήματα αποκαλύπτουν μια πλούσια οικοσκευή που περιλάμβανε ποικίλα κεραμικά αγγεία, εργαλεία λίθινα και μετάλλινα καθώς και διάφορα σκεύη που σχετίζονταν με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.

Οι κάτοικοι κατασκεύαζαν αγγεία από πηλό τον οποίο συνέλεγαν συχνά στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού. Τα αγγεία αυτά χρησιμοποιούνταν για την προετοιμασία της τροφής τους, όπως μαγειρικά σκεύη και τηγάνια, για την αποθήκευση όπως πίθοι και αμφορείς, καθώς και για την προσφορά και κατανάλωση της τροφής, όπως φιάλες, κύπελλα, πρόχοι και φιάλες με προχοή, οι «σαλτσιέρες» που αποτελούν το πιο χαρακτηριστικό σχήμα της περιόδου. Τόσο ο μεγάλος αριθμός των λεπτών αγγείων όσο και η ποικιλία που εμφανίζουν ως προς το σχήμα, τους τρόπους κατασκευής και τη διακόσμηση τους, μαρτυρούν μια πλούσια κοινωνία με εκλεπτυσμένες συνήθειες.

Τον πλούσιο οικιακό εξοπλισμό συμπλήρωναν τα πολυάριθμα λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν σε όλο τον οικισμό και στην περιφέρεια του. Οι πρώτες ύλες που είχαν χρησιμοποιηθεί προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές του Αιγαίου. Οι μυλόλιθοι που χρησίμευαν κυρίως για το άλεσμα των δημητριακών είχαν κατασκευαστεί από ηφαιστειογενή πετρώματα (ανδεσίτη) πιθανώς από την Αίγινα ενώ για τα διάφορα εξειδικευμένα εργαλεία όπως τα μαχαίρια και οι πελέκεις είχε χρησιμοποιηθεί ο οψιδιανός από τη Μήλο ή σπανιότερα ο πυριτόλιθος από τη Θεσσαλία ή τη Βόρεια Ελλάδα.

Τέλος, σημαντικά ευρήματα αποτελούν οι διάφορες μήτρες και οι σκωρίες χαλκού που μαρτυρούν την κατασκευή χάλκινων εργαλείων και αντικειμένων. Η ανακάλυψη λιθάργυρων, δηλαδή των υποπροϊόντων του διαχωρισμού του αργύρου από το αργυρούχο μετάλλευμα, αποτελεί μια ακόμα ένδειξη για την πρακτική της μεταλλουργίας αργύρου στην περιοχή, με κέντρο το μεταλλουργικό εργαστήριο στο γειτονικό οικισμό των Λαμπρικών.

Η έκταση και η καλή οργάνωση του οικισμού, τα σημαντικά τεχνικά έργα όπως τα πηγάδια και οι υπόγειοι θάλαμοι, το ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων των κατοίκων που συμμετέχουν ενεργά στο δίκτυο ανταλλαγών που χαρακτηρίζει το Αιγαίο την περίοδο αυτή, όπως αποδεικνύει ο μεγάλος αριθμός εισηγμένων αντικειμένων από τις Κυκλάδες (μαρμάρινα ειδώλια και τηγανόσχημα σκεύη) και από την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα (σαλτσιέρες Urfirnis) αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες μιας προηγμένης τεχνολογικά και μια ανεπτυγμένης οικονομικά κοινωνίας.