Σε έκτακτη σύσκεψη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Ε.Κ.), Τετάρτη 15 Απριλίου 2020, εξέδωσε πολυσέλιδο ΨΗΦΙΣΜΑ για την αντιμετώπιση της κρίσης που προέκυψε από τον ΚΟΡΩΝΑΪΟ, Covid-19. (μας εστάλη με mail, 23¨15/51/4/20).

To ψήφισμα επικεντρώνει και κατατάσσει το πρόβλημα σε τέσσερα κεφαλαιώδους σημασίας μέρη:

1. την ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ κρίση
2. την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ
3. την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ κρίση και
4. την κρίση ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
 

Αφού λαμβάνει υπ’ όψιν του δεκάδες ψηφίσματα, αποφάσεις, συνθήκες, διακηρυγμένες αρχές, δηλώσεις, χάρτες και διαπιστωμένες καταστάσεις, διακηρύσσει ότι «τώρα περισσότερο από ποτέ, ο ανταγωνισμός πρέπει να αντικατασταθεί από αλληλεγγύη και συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο».

Κατακρίνει έντονα εκφράζοντας την αποδοκιμασία του και την ανησυχία τού Ε.Κ. «για την έλλειψη αλληλεγγύης που επέδειξαν ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και η ίδια η Ε.Ε. (ως οργανισμός) προς εκείνους που έχουν πληγεί περισσότερο», και παροτρύνει επ’ ευκαιρία της πανδημίας για την ανάγκη εμπεριστατωμένης αξιολόγησης, «προκειμένου να αντληθούν διδάγματα από τις αποτυχίες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και της λιτότητας και να ενισχυθούν τα συστήματα δημόσιας υγείας...», στην οποία εστιάζει την απόφαση – πρόταση, τονίζοντας, στο κλείσιμο του κεφαλαίου «Υγεία», με την απερίφραστη ανάγκη ενίσχυσης της δημόσιας Υγείας: «η ενίσχυση της δημόσιας παροχής καθολικής υγειονομικής περίθαλψης αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την καταπολέμηση των παγκόσμιων επιδημιών και την προστασία των κοινωνιών μας και τονίζει ότι η δημόσια υγεία πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του δημόσιου ή του μη κερδοσκοπικού τομέα, προκειμένου να μην εξαρτάται από την αγορά· ζητεί τη σύσταση φαρμακευτικών εταιρειών που να ανήκουν στο δημόσιο· ζητεί τη διατήρηση των δημόσιων συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και τη σημαντική αύξηση της χρηματοδότησής τους, προκειμένου να διασφαλιστούν η καθολική πρόσβαση σε καλής ποιότητας νοσοκομεία, σε  εγκαταστάσεις φροντίδας για τους ηλικιωμένους, σε τοπικές υπηρεσίες υγείας και σε φάρμακα, και να διαφυλαχτούν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία...», κ.λπ.

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Ως προς το κεφάλαιο της Κοινωνικής κρίσης (Κ.Κ.), σε 19 παραγράφους μεταξύ άλλων αναφέρει το ψήφισμα του Ε.Κ.: «...καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε δημόσιες υπηρεσίες γενικού συμφέροντος, ιδίως στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, της παιδικής μέριμνας, της φροντίδας των ηλικιωμένων και των γηροκομείων, της φροντίδας των αστέγων και της στέγασης, προκειμένου να μετριαστεί η κοινωνική κρίση και να βελτιωθεί η ζωή των μειονεκτουσών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού·

Καλεί τα κράτη μέλη να απαγορεύσουν τις εξώσεις και να επιτρέψουν σε όλους τους δανειολήπτες που είναι άνεργοι και χαμηλού εισοδήματος να αναστέλλουν τις πληρωμές τους για στεγαστικά δάνεια και ενοίκια στη διάρκεια της κρίσης, όταν αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, χωρίς πρόσθετα τραπεζικά τέλη· 

Καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν τον κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις... 

Καλεί τα κράτη μέλη να παρατείνουν την περίοδο διάρκειας και να αναστείλουν τις προϋποθέσεις για την καταβολή επιδόματος ανεργίας...».

Ακολούθως, ως προς τις επιχειρήσεις κυρίως, μεταξύ άλλων αναφέρει: «...καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν, υπό κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, την ευθύνη ως “πληρωτές” για την άμεση κάλυψη των λογαριασμών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη χρηματοδότηση μέτρων για τη διατήρηση της απασχόλησης και την προστασία των εισοδημάτων, όπως οι επιδοτήσεις μισθών· καλεί τα κράτη μέλη να επιδοτούν τις ρυθμίσεις μερικής ανεργίας για πλήρεις αποδοχές.

... υπογραμμίζει ότι κάθε οικονομική ενίσχυση προς ιδιωτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να έχει ως προϋπόθεση τις μηδενικές απολύσεις και την προστασία των υφιστάμενων επιπέδων των συνθηκών εργασίας...

... καλεί την Επιτροπή (Κομισιόν) να προσφέρει οικονομική βοήθεια στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας, μεταξύ άλλων μέσω της Πρωτοβουλίας Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορονοϊού, και καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε μέτρα αντιστάθμισης για όλους τους επαγγελματίες του τομέα του πολιτισμού, συμπεριλαμβανομένων των ελεύθερων επαγγελματιών δημοσιογράφων...».

 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ 

Ως προς το κεφάλαιο της Οικονομικής κρίσης, σ’ ένα εκτεταμένο κείμενο 38 παραγράφων, αρχικά το Ε.Κ. «...εκφράζει την αποδοκιμασία του για την καθυστερημένη και ανεπαρκή απόκριση του Eurogroup στην κρίση, στις 9 Απριλίου 2020· επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη συνεδρίαση του Eurogroup εκθέτει τις υφιστάμενες αντιφάσεις εντός της ΕΕ, καθώς και την αποκρουστική έλλειψη αλληλεγγύης και μέτρων ανάλογων προς την κλίμακα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και οι άνθρωποι· θεωρεί ότι η συνολική δέσμη των 0,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ είναι άκρως ανεπαρκής υπό το φως των αυξημένων αναγκών· αντιτίθεται στο περιορισμένο πεδίο εφαρμογής, την περιορισμένη ικανότητα, την αιρεσιμότητα και την επιτήρηση που συνδέονται με τα 240 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω του ΕΜΣ· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η λύση που παρουσιάστηκε συνίσταται σε ένα απροσδιόριστο και ασαφές ταμείο ανάκαμψης·

Χαιρετίζει την απόφαση να ενεργοποιηθεί η “γενική ρήτρας διαφυγής” του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης· ζητεί τη μόνιμη κατάργηση του συμφώνου, καθώς και την κατάργηση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ στο σύνολό του.

Ζητεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και ιδίως από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), να αναλάβουν επείγουσα δράση για να αποτρέψουν μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση και κρίση δημόσιου χρέους· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ΕΚΤ πρέπει να δεσμευτεί ότι θα ενεργεί ως δανειστής έσχατης ανάγκης για τα κράτη μέλη, και όχι μόνο για τις τράπεζες, καταργώντας τους όρους και τα όρια των προγραμμάτων της για την αγορά κρατικών ομολόγων και βασίζοντας τα προγράμματα αυτά στις ανάγκες δαπανών των κρατών μελών αντί στην τρέχουσα κλείδα κατανομής....

ζητεί την άμεση δημιουργία ομολόγων COVID-19 και ομολόγων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, εκδιδόμενων από την ΕΚΤ ή εγγυημένων από ένα πρόγραμμα αγοράς της ΕΚΤ που να είναι άνευ όρων και να επιτρέπει στα κράτη μέλη να ανακάμψουν γρήγορα από την κρίση και να μετατρέψουν τις οικονομίες τους με τρόπο ώστε να ωφελούνται όλοι· επισημαίνει ότι τα ομόλογα COVID-19 θα πρέπει να είναι διαρκή και άτοκα, προκειμένου να αντιπροσωπεύουν μόνιμη δημιουργία χρήματος που μπορεί να αντισταθμίσει ένα έκτακτο οικονομικό σοκ· πιστεύει ότι τα ομόλογα αυτά θα μπορούσαν επίσης να εκδοθούν από το μελλοντικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης ή από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), εφόσον η έκδοσή τους δεν θα υπόκειται σε μακροοικονομικές ή άλλες προϋποθέσεις και θα αγοράζονται άμεσα από την ΕΚΤ·

Επισημαίνει ότι, επειδή οι υφιστάμενες πιστωτικές γραμμές του ΕΜΣ προς τα κράτη μέλη συνοδεύονται από παγιωμένες προϋποθέσεις παρόμοιες με εκείνες στις διασώσεις της τρόικας και στα μνημόνια, υπάρχει ανάγκη για έναν νέο μηχανισμό που θα επιτρέπει να παρέχονται στα κράτη μέλη τα οποία χρειάζονται χρηματοδότηση πιστώσεις χωρίς όρους και με μηδενικό επιτόκιο· 

... ζητεί την αυστηρότερη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών ώστε να προλαμβάνονται οι κερδοσκοπικές επιθέσεις, και τονίζει ότι θα πρέπει να απαγορευτούν οι ανοικτές πωλήσεις, όπως επίσης να απαγορευτεί προσωρινά η διανομή μερισμάτων, μπόνους και επαναγορών σε ολόκληρη την ενιαία αγορά· 

Ζητεί να εφαρμοστούν έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων όπου αυτό είναι αναγκαίο για να επιβραδυνθεί η μαζική εξαγωγή κεφαλαίων από τις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες, που έχει αρχίσει μετά την έναρξη της πανδημίας...».

Ακολούθως ως προς την ανάκαμψη της οικονομίας, το Ε.Κ. στο ψήφισμά του τονίζει ότι «...η επιδημία αυτή κατέδειξε την εξαιρετικά ευάλωτη θέση της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, με τις μακρές αλυσίδες εμπορίου της που ελέγχονται από πολυεθνικές επιχειρήσεις και κερδοσκόπους τιμών, και την εξάρτηση της οικονομίας της ΕΕ από την παραγωγή σε τρίτες χώρες· επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη για την επαναφορά της παραγωγής και της βιομηχανίας σε κάθε κράτος μέλος, ώστε να προωθηθεί η ανάπτυξη των παραγωγικών τομέων κάθε χώρας με ισχυρό δημόσιο τομέα, ιδίως στην περίπτωση στρατηγικών τομέων που είναι πολύ σημαντικοί για να παραμείνουν στην αγορά, όπως τα φάρμακα, τα προϊόντα υγιεινής...».

Ακολουθούν πολλές προτάσεις για την “πράσινη” ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή και «...ζητεί μια διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους για τα υπερχρεωμένα κράτη μέλη, προκειμένου να έχουν επαρκή δημοσιονομικά περιθώρια ώστε να προωθήσουν τις αναγκαίες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης και την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών·», κι ακόμη, «...καλεί την Koμισιόν να αναστείλει εν μέρει τις διαδικασίες επί παραβάσει για τους κανόνες της ΕΕ περί ΦΠΑ, ώστε να επιτραπεί στα κράτη μέλη να μειώσουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τα βασικά προϊόντα ή να προσθέσουν τα προϊόντα αυτά στον κατάλογο ειδών με μηδενικό συντελεστή ή στα εξαιρούμενα προϊόντα· καλεί την Επιτροπή να προτείνει την αναθεώρηση της οδηγίας για τον ΦΠΑ  ώστε να καθιερωθεί περισσότερη προοδευτικότητα στους κανόνες της ΕΕ για τον ΦΠΑ...». 

Περιορίζουμε την ευρύτερη αναφορά μας στο σύνολο του ψηφίσματος λόγω έκτασης – 14 σελίδες – που θα κούραζαν το μέσο αναγνώστη και θ’ αποδυνάμωναν τα σημαντικότερα κατά την κρίση μας σημεία, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι τα παραλειπόμενα υστερούν σε βαρύτητα. Πιθανότατα θα επανερχόμαστε κατά καιρούς.

Και κάτι σημαντικό για τον αναγνώστη. Μπορεί η Κομισιόν (η Επιτροπή) Πρωθυπουργών, Προέδρων και Υπουργών, κατά περίπτωση, να διαδραματίζουν ρόλο ευρωπαϊκής κυβέρνησης, αλλά εκείνο που έχει πρωτογενή εξουσία, στην πολιτική επιστήμη, είναι το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γιατί αυτό ψηφίζεται άμεσα από τους λαούς και όχι η Κομισιόν, το Eurogroup ή η ΕΚΤ.

Κώστας Βενετσάνος

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 131 guests και κανένα μέλος