Άρθρα Κώστα Βενετσάνου

Σε τί συνίσταται στ’ αλήθεια η   λαϊκή κυριαρχία, η οποία κατά το Σύνταγμα αποτελεί το θεμέλιο του πολιτεύματος!

Δυσκολεύομαι να γράψω. Αδυνατώ να εκφράσω τις σκέψεις μου και τα αισθήματά μου.

Λαέ, ευκολόπιστε και πάντα προδομένε.

Ευκολόπιστε και καλο-δουλεμένε...

Οταν βλέπω σε πρόσφατη δημοσκόπηση1, ότι το 60% του λαού είναι “ικανοποιημένοι από την επιλογή του Λουκά Παπαδήμου, για τη ...θέση του Πρωθυπουργού”, ειλικρινά δεν ξέρω τί να πω.

Δεν δικαιούμαι εγώ που περιλαμβάνομαι στη δυσαρεστημένη μειονότητα του 27% να εναντιωθώ στη θέληση της πλειονότητας. Δεν μου το επιτρέπει η δημοκρατική μου συνείδηση. Δεν αποποιούμαι όμως του δικαιώματός μου να εκφράσω τη διαφωνία μου, την απορία μου, τις απόψεις μου.

Σε τί συνίσταται στ’ αλήθεια η   λαϊκή κυριαρχία, η οποία κατά το Σύνταγμα αποτελεί το θεμέλιο του πολιτεύματος!

Θεμελιώδης αρχή του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπως διαμορφώθηκε στο σύγχρονο κόσμο, μετά τη γαλλική επανάσταση του 1789 είναι η διάκριση των εξουσιών2 (Νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) με βάση τη λαϊκή κυριαρχία. Πρώτη ιεραρχικά εξουσία είναι η Νομοθετική, όχι μόνον επειδή είναι αυτή που θέτει τους όρους, τους κανόνες που διέπουν την εύρυθμη λειτουργία κοινωνίας και κράτους και με βάση τις οποίες ασκείται η διακυβέρνηση, και απονέμεται η δικαιοσύνη, αλλά κατά κύριο λόγο, διότι στο αντιπροσωπευτικό σύστημα, αυτή εκφράζει αμεσότερα τον κυρίαρχο λαό.

Κι ακόμη ποια λαϊκή κυριαρχία θεωρείται ότι υπάρχει όταν άλλο κόμμα ψηφίζει ο λαός για ν’ ασκήσει τη διακυβέρνηση της χώρας και άλλον αρχηγό κόμματος για Πρωθυπουργό - καταψηφίζοντας, εν πολλοίς και απορρίπτοντας τα άλλα κόμματα ή μερικά εξ’ αυτών και τελικά του προκύπτει άλλος και μάλιστα μη εκλεγμένος πρωθυπουργός και συγκυβερνώντα άλλα κόμματα τα οποία προφανώς απέρριψε ή του είναι ακόμη και απεχθή.

Η αντίφαση, η περιφρόνηση της λαϊκής κυριαρχίας γίνεται εμφανέστερη όταν εφαρμόζεται κυβερνητική πολιτική όλως διαφορετική και αντίθετη ακόμη, από την υπεσχημένη και υπερψηφισμένη.

Αλλος Πρωθυπουργός, άλλα κόμματα, άλλο πρόγραμμα από ‘κείνα που επέλεξε ο “κυρίαρχος”.

Αυτό, μόνο “λαϊκή κυριαρχία” ΔΕΝ είναι!

Αυτό είναι περιφρόνηση και γελοιοποίηση των θεσμών.

Ευτελισμός και υπόσκαψη του κεντρικού θεμελίου του πολιτεύματος: της λαϊκής κυριαρχίας.

Προκύπτει όμως το ερωτημα: «Καλά, κι αν ο Πρωθυπουργός μας βγει σκάρτος, ανίκανος, ανεπαρκής έστω, τί να κάνουμε;»

Αν μας βγει έτσι, αφού ξεγελαστήκαμε, ΔΕΝ τον χειροκροτούμε σήμερα και τον “φτύνουμε” αύριο. ΔΕΝ τον υπερψηφίζουμε σήμερα καταχειροκροτούμενο, για να τον εξωπετάξουμε και αναθεματίσουμε την επαύριο.

Αν είναι τόσο επιζήμιος - και ήταν ο ΓΑΠ - αν δεν μας κάνει κανένας του ιδίου κόμματος γι’ αντικαταστάτης, όπως προβλέπει το Σύνταγμα (αρθ. 38§2 και σε συνάρτηση με το 37§3), κάνουμε εκλογές άμεσα.

Εδώ χρειάζεται μια διευκρίνιση προτού καταλήξουμε στο συμπέρασμα της Συνταγματικής εκτροπής που διαπράχθηκε.

Οσοι διατείνονται ότι όλα έγιναν σύμφωνα με το Σύνταγμα και επομένως η κυβέρνηση Παπαδήμου είναι νόμιμη, επικαλούνται δύο επιχειρήματα: πρώτον ότι εξωκοινοβουλευτικό πρωθυπουργό είχαμε και το 1989, με τον Ξεν. Ζολώτα. Η εκτροπή εκείνης της περιόδου δεν είναι δυνατόν δια μιας να δημιούργησε συνταγματικό έθιμο και μάλιστα σε αντίθεση με ρητή διάταξη του Συντάγματος.

Το έθιμο και μάλιστα όχι κόντρα σε θετή διάταξη, δημιουργείται με την επανάληψη. Θα μπορούσαν εξ’ άλλου να το συμπεριλάβουν με ρητή διάταξη στην αναθεώρηση του 2001. Δεν το έκαναν γιατί προφανώς και ορθώς, ο συνταγματικός νομοθέτης θέλει τον Πρωθυπουργό εκλεγμένο βουλευτή, όπως αποδεικνύεται αμέσως παρακάτω.

Το δεύτερο επιχείρημα που επικαλούνται είναι η διατύπωση του άρθ. 38 § 2 που λέει πως «Αν ο Πρωθυπουργός παραιτηθεί (όπως ο Γ.Α.Π.) [...] ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει Πρωθυπουργό αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος στο οποίο ανήκει ο απερχόμενος Πρωθυπουργός, εφ’ όσον αυτό διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών». Ούτε όμως αυτή η διαδικασία ετηρήθη.

Με τη γραμματολογική ερμηνεία, “αυτός” μπορεί να είναι ο Παπαδήμος ή ο ...φούφουτος.

Αν ανατρέξουμε όμως στο άρθρο 37 § 4 εκεί καταφαίνεται η βούληση του Συνταγματικού νομοθέτη που θέλει τον Πρωθυπουργό εκλεγμένο βουλευτή. Λέει το Σύνταγμα: «...Αν ο αρχηγος [...] δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει την εντολή σ’ αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος».

Προσέξτε, η τελευταία φράση είναι πανομοιότυπη με την προηγούμενη του άρθρου 38, για την περίπτωση της παραίτησης. Λέει όμως εδώ ρητά «αν δεν έχει εκλεγεί βουλευτής», άρα θέλει τον πρωθυπουργό να έχει εκλεγεί βουλευτής. Και μη μου πει κάποιος ότι τον αρχηγό τον θέλει να έχει εκλεγεί βουλευτής3, αλλά ο “αντ’ αυτού” ας είναι οποιοσδήποτε προταθεί από την Κ.Ο. Αυτό πλέον είναι παραλογισμός. Εξ’ άλλου και σένα άλλο άρθρο του Συντάγματος (84§7) λέει: ...«ψηφίζουν οι Υπουργοί και Υφυπουργοί που είναι μέλη της Βουλής», δηλαδή ελεγμένοι βουλευτές. Εδώ και κατ’ αντιδιαστολή δέχεται οι Υπουργοί και Υφυπουργοί να είναι εξωκοινοβουλευτικοί - ορισμένες φορές ασφαλώς επιβάλλεται - ΔΕΝ διανοείται όμως να αναφέρει και τον Πρωθυπουργό ως μη μέλος της Βουλής.

Είναι σπουδαίας και βαρύνουσας επιστημονικής αλλά και κυρίως, πολιτικής πρακτικής σημασίας ν’ αποφανθούν οι καθηγητές του Συνταγματικού Δικαίου και άλλοι νομομαθείς επί του προκειμένου, παραβλέποντας κάθε σκοπιμότητα ή άλλους προσωπικούς λόγους. Εχουν καθήκον απέναντι στην πατρίδα, στον λαό, στην ιστορία και την επιστήμη τους. Τώρα πλέον έχουν το ίδιο καθήκον απέναντι και στον πρωθυπουργό θετικά ή αποθετικά.

Οι πολιτειακοί παράγοντες, κατά την άποψή μου, έχουν παρανομήσει εκόντες άκοντες.

Η επιστήμη οφείλει να θεραπεύσει. Αλλως, μαζί με τα παραπάνω, ανοίγουμε μια χαραμάδα “νομιμοποίησης” και οποιουδήποτε άλλου εξωθεσμικού παράγοντα. Η Βουλή θα μπορούσε να του δώσει ψήφο εμπιστοσύνης, με μεγαλύτερη πλειοψηφια, υπό την απειλή όπλων αντί της απειλής της “πτωχεύσεως”!

―――――――

1. Δημοσκόπηση της VPRC, EΠIKAIΡA 17/11/11, σελ. 50

2. Η διάκριση των εξουσιών είναι θεμελιώδης αρχή του κράτους δικαίου, κατά τον Γάλλο φιλόσοφο του διαφωτισμού Μοντεσκιέ.

3. Περίπτωση μη εκλογής του αρχηγού είχαμε το 1990, όταν δεν εκλέχθηκε ο Στεφανόπουλος, ενώ το κόμμα του ΔΗ.ΑΝΑ. εξέλεξε βουλευτή τον Κατσίκη που έδωσε τη δεδηλωμένη στον Μητσοτάκη κι εκείνος έλαβε το Υπ. ΠΕΧΩΔΕ.

* Στο παρόν άρθρο, σε ορισμένα σημεία επαναλαμβάνω όσα ειχα πει και την περασμένη εβδομάδα. Ηταν ανάγκη να τοκάνω για την εότητα τωνσυλλογισμών μου.