Άρθρα Κώστα Βενετσάνου

• κυβέρνηση
• τρένο
• δυστύχημα

Τούτες τις κοφτές φράσεις του μεγάλου στοχαστή – του Κρητικού, του Έλληνα – τις ξαναδιάβασα πριν δέκα χρόνια στη μεγάλη αίθουσα αναμονής του Προέδρου, τότε, της Ν.Δ. Αντώνη Σαμαρά και του τις επεσήμανα.

Δεν γνωρίζω εάν ο εν ενεργεία ακόμη πρόεδρος της Ν.Δ. – Κρητικός κι αυτός – Κυρ. Μητσοτάκης διατηρεί το απόφθεγμα και πού. Γνωρίζω ότι δεν το τηρεί· Και σίγουρα, «αποτάσσεται μετά βδελυγμίας των ευθυνών». Απεκδύεται αυτών και το χειρότερο, τις μεταφέρει και τις διαχέει.

Δια της διασποράς ελαφρύνεται ο όγκος των ευθυνών, επιμερίζεται, και τι σου μένει; Η «συγγνώμη»!

Με τη μεταφορά - διασπορά των ευθυνών, αποσύεται το άχθος (το βαρύ φορτίο) της ευθύνης, και με μια «συγγνώμη» καθάρισες.

– Δηλαδή, θα πουν κάποιοι - ανεξαρτήτως είδους κομματικής εξαρτήσεως - για την τραγωδία των Τεμπών φταίει ο Μητσοτάκης;

– Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε από κοινού μιαν αντικειμενική απάντηση, όπως μας δίδαξε ο θείος Πλάτων δια της Σωκρατικής μεθόδου, συντετμημένης βεβαίως, για την οικονομία του χωρο-χρόνου.

«Και διερωτώμαι: Έργον του κυβερνήτη ενός πλοίου, θεωρούμε πως είναι να οδηγήσει το πλοίο του ασφαλώς και ταχέως εις τον λιμένα του προορισμού του. Έτσι;                              

– Ακριβώς

– Και πώς το επιτυγχάνει αυτό; Μόνος του;

– Όχι, βεβαίως, αλλά μετά του πληρώματος του οποίου προΐσταται.

– Και τι είδους είναι το πλήρωμα; Μπορεί να είναι λ.χ. μουσικοί, ιατροί, υποδηματοποιοί, φιλόλογοι, ποιητές και άλλοι παρεμφερών ειδικοτήτων;

– Όχι, αναμφιβόλως, αλλά ο πλοίαρχος και οι βοηθοί του, μηχανικοί και ιστιοπλόοι, αν το πλοίο είναι ιστιοφόρο, προσωπικό καταστρώματος ναυτικής ικανότητας ειδικός ραδιοεπικοινωνιών, μάγειρας κ.λπ. βοηθητικό προσωπικό.

– Άρα εξειδικευμένο και κατάλληλα εκπαιδευμένο και αναλόγου ικανότητος προσωπικό και με σκάφος αξιόπλοο, ασφαλώς.

– Ναι. Και ποιος είναι υπεύθυνος αν το πλοίο δεν κρατάει σταθερά την προγραμματισμένη ορθή πορεία του, τη ρότα, ή οι μηχανές του δεν λειτουργούν κανονικά;

– Ο πλοίαρχος και ο μηχανικός αντίστοιχα.

– Σωστά. Και ποιος ευθύνεται τελικά, εκτός απ’ τον πλοίαρχο ή τον μηχανικό;

– Ο κυβερνήτης που τους επέλεξε, που δεν του καθοδήγησε καταλλήλως και που δεν τους ήλεγχε.

– Και εάν εκείνοι του είχαν επισημάνει τις βλάβες των μηχανών, ή την έλλειψη καυσίμων, ή, ακόμη χειρότερο, οι μετεωρολόγοι είχαν προειδοποιήσει για ακραία καιρικά φαινόμενα ισχυρών ανέμων, ποιος ευθύνεται;

– Μα, ο κυβερνήτης φυσικά, που παίρνει τις τελικές αποφάσεις! Αυτός έχει την μεγαλύτερη ευθύνη.

– Είπες «τη μεγαλύτερη ευθύνη», γιατί; Έχουν δηλαδή και οι άλλοι ευθύνη;

– Βεβαίως· αυτή την ευθύνη που τους αναλογεί, και όχι όλοι. Δεν ευθύνεται ο ασυρματιστής, αν οι μηχανές δεν λειτουργούν κανονικά.

– Μήπως όμως ευθύνεται κι ο Πλοίαρχος Β΄ και το άλλο προσωπικό γενικά, ακόμη και οι επιβάτες, διότι ενώ έβλεπαν ότι ο κυβερνήτης πάει να ρίξει το πλοίο στα βράχια, αυτοί εσιώπησαν για να του είναι αρεστοί, αντί να του το επισημάνουν διαμαρτυρόμενοι εντόνως, και τέλος, διότι δεν εστασίασαν; (που αποτελεί, όπως γνωρίζεις, ποινικό αδίκημα – και στην περίπτωσή μας, κομματική απειθαρχία, με συνέπεια την απώλεια των προνομίων και τη διαγραφή τους;)

– «Πάνυ μέν ούν» (Βεβαιότατα) είπεν ο σοφός Σωκράτης...

– Μήπως ευθύνονται και οι προηγούμενοι κυβερνήτες που δεν φρόντισαν να επισκευαστούν οι μηχανές, και για άλλες ενέργειές τους ή παραλείψεις;

– Ευθύνονται βεβαίως, ώ Σώκρατες, για την περίοδο που ήσαν κυβερνήτες».

Καταλήξαμε, ως φαίνεται λοιπόν, πως την κύρια και μεγαλύτερη ευθύνη φέρει ο Κυβερνήτης – στην περίπτωσή μας ο Πρωθυπουργός – και οι άλλοι αρμόδιοι υφιστάμενοί του, την ευθύνη που τους αναλογεί. Οι δε προηγούμενοι, για ενέργειες ή παραλείψεις, κατά την περίοδο που κυβερνούσαν».

«Καταλήξαμε υποχρεωτικώς στους συλλογισμούς εξ άλλων παρομοίου είδους», κατά τα λεγόμενα του Αριστοτέλη.¹

Τι είναι «ευθύνη» Και ποίοι «υπεύθυνοι»;

«Ο όρος ευθύνη σημαίνει ότι κάποιος είναι υπόλογος για την άσκηση ενός λειτουργήματος ή την εκπλήρωση ενός ανατεθέντος έργου ή καθήκοντος²». Είναι υποχρέωση λογοδοσίας υπευθύνου.

«Ανεύθυνον και ανεξέταστον ουδέν έστι των εν τη πόλει, διδάσκει ο νόμος»³. Οι δε αταξίες που διαπιστώνονταν κατά την λογοδοσία, συνεπάγονταν, εκτός των άλλων, και την ποινή της ατιμίας και πρόστιμο⁴. Ψιλά γράμματα, για την εποχή μας!

Το γεφύρι της Άρτας και η γυναίκα του Πρωτομάστορα!

Δυστυχώς “μεγαλο-δημοσιογράφοι” του παρόντος, προβεβλημένοι ως εξαπτέρυγα ΜΜΕ μεγιστάνων, ευφυολογούν, ακροβατούν, προσβάλουν και ... καλαμπουρίζουν ασυστόλως, διότι, «όταν έγιναν δύο δυστυχήματα στα Τέμπη και το τρίτο στον Αγ. Κωνσταντίνο, πάλι με μαθητές, αποφασίσαμε να κάνουμε οδικό δίκτυο. Φτιάξαμε σήραγγες και τρένου και δρόμων. Έπρεπε δυστυχώς να πεθάνουν κι εκεί παιδιά (...) η θυσία είναι θυσία· έγινε δυστυχώς».

«Έχω την αίσθηση ότι θα προχωρήσουμε εκτός και αν έχουμε αποφασίσει να κλείσουμε τον ΟΣΕ και πεθάνουμε το τρένο...». Τόσο απλά.

Μόνο που στο γεφύρι της Αρτας, χτίσανε τη γυναίκα του Πρωτομάστορα (τί έφταιγε κι αυτή;). Δεν χτίσανε τα παιδιά που σχόλαγαν απ’ το σχολείο!

Και δεν εξανίστανται τα βολεμένα εξαπτέρυγα που πέρασαν 20 χρόνια για να πάμε «εμπρός προς τα πίσω» χαρίζοντας προσφάτως 600 εκατομμύρια στην ιταλική εταιρεία. «Η Κυβέρνηση υπέγραψε το 2020 Σύμβαση με την οποία η Hellenic Train δεσμεύεται για επενδύσεις 600.000.000 750 εκατομμυρίων με τον όρο, η εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας έως το τέλος του 2021, από το ελληνικό δημόσιο».

Η κυβέρνηση μέχρι την 31/12/21 δεν υλοποίησε κανέναν έργο και «τον Ιούλιο του 2022 ανανεώνεται η σύμβαση, αλλά η επένδυση του ιδιώτη μειώνεται στα 77,5 εκατομμύρια»⁵. Τους χαρίσαμε δηλαδή υποχρέωση επένδυσης 600 εκατομμυρίων ευρώ! Μπράβο μας. Λογοδοσία μηδέν.

Αισθημα και καθήκον ευθύνης, μηδέν! Κι έχουν το θράσος όχι μόνον να ζητούν την ψήφο του λαού, αλλά και την «αυτοδυναμία». Τουτέστιν την μοναρχία! Μένει να δούμε και τη ...γενναιοδωρία των «υπηκόων· των κολλημένων οπαδών ...της ομάδας “τους”».