Άρθρα Κώστα Βενετσάνου

• οικονομία
• ΔΕΗ
• Κράτος
• ακρίβεια

– «Το καλάθι του νοικοκυριού» (αντικατέστησε τη νοικοκυρά χάριν ευαισθησίας, δήθεν, προς την ισότητα των φύλων).

– Επιδόματα, βοηθήματα στους ευάλωτους πρωτίστως, και λοιπές.... ελεημοσύνες εξαπάτησης.

– Έλεγχοι· καλά! (ενίοτε οφελούνται μερικοί ελαστικοί ελεγκτές) κ.ά.

Γιατί όλα αυτά; Για την ακρίβεια που ευθύνεται, βεβαίως - βεβαίως, ο ...Πούτιν, και την αντιμετώπισή της από έναν ιδιαίτερα “ευαίσθητο” πρωθυπουργό, ώστε να μειωθεί η αγανάκτηση του μεγάλου πλήθους των πληττομένων με... ασπιρίνες!

Και το φάρμακο;

Οι μεγαλύτερης ηλικίας αναγνώστες θα θυμούνται, αμυδρώς έστω, την ύπαρξη αγορανομικής υπηρεσίας.

Η Αγορανομία καταργήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 2000, ταυτόχρονα με την είσοδό μας στο ευρώ, και «που συνέπεσε όταν “έβαλε χέρι” - η αγορανομία – σε εμπόρους πετρελαιοειδών»1. Αλλά και το «ΒΗΜΑ», στις 2 Ιανουαρίου του 2000 ειδησεογραφικά, διατυπώνει στον τίτλο του άρθρου του «το μεγάλο κενό στην Αγορανομία» που κατήγγειλαν οι αξιωματικοί αστυνομικοί, «για τους κινδύνους που θα διατρέξουν οι καταναλωτές», με την κατάργηση της Υπηρεσίας Αγορανομίας.

Η κυβέρνηση Σημίτη, τότε, ισχυρίστηκε ότι η αγορανομία θ’αντικατασταθεί από τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), ο οποίος όμως δεν είχε ακόμη ιδρυθεί.

Εκτός τούτου όμως και το σπουδαιότερο, είναι ότι μας «δούλεψαν» ως συνήθως. Το αντικείμενο του ΕΦΕΤ καλύπτει μόνο μέρος του αντικειμένου της αγορανομίας η οποία, εκτός του υγειονομικού ελέγχου, ασκούσε τακτικότατους ελέγχους, κυρίως σε επιχειρήσεις προμήθειας τροφίμων και στα λεγόμενα καταστήματα «υγειονομικού ενδιαφέροντος»: ταβέρνες, εστιατόρια, νυχτερινά κέντρα, ως προς την ποιότητα, την ποσότητα και τις καθορισμένες τιμές, σε σχέση με την τιμή κτήσεως του προϊόντος και την κατηγορία του καταστήματος και των παρεχόμενων υπηρεσιών (πολυτελείας, εξοχικό, μετά μουσικής κ.λπ.).

Είχαμε την τύχη, ο εκδοτικός μας οίκος «Σκαραβαίος» να εκδώσει το 1973, το «Εγκόλπιον Αγορανομικού Ελέγχου», πόνημα του Διοικητή της Αγορανομίας Δημητρίου Πυργάκη, ανώτερου αξιωματικού της χωροφυλακής. Ενός εξαίρετου ανθρώπου, δημοκρατικού, καλλιεργημένου και ευσυνείδητου δημόσιου λειτουργού, εμπνευσμένο από παρεμφερές πόνημα του υπογράφοντος για το οποίο είχα λάβει Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας.

Το επόμενο δε έτος 1974, εκδώσαμε και το «Εγκόλιον του Εστιάτορος» του ιδίου Συγγραφέα, όταν αποστρατεύτηκε, «τη φροντίδι και επιμελεία του Ε.Ο. Σκαραβαίος, όπως ο ίδιος αναγράφει.

Αναφέρθηκα στο παραπάνω ιστορικό γεγονός για να δείξω πως «κάτι» γνωρίζουμε εξ εγκύρου πηγής και πείρας, για το αντικείμενο.

Καταργήθηκε λοιπόν αυτή η χρησιμότατη Υπηρεσία για την πάταξη μεταξύ άλλων, της αισχροκέρδειας, το Σωτήριο έτος 2000 γιατί έπρεπε να συνταυτιστούμε με το ιδεολόγημα του νεοφιλελευθερισμού που εκφράζει η Ε.Ε. στις πράξεις της και de jure με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας. Άποψη οικονομική επινοηθείσα από τον Χάγιεκ, τον Φρίντμαν και άλλους, για να υποστηρίξουν την ασυδοσία του κεφαλαίου, με τον δήθεν θετικό ρόλο του ανταγωνισμού και της αυτορύθμισης της αγοράς. Οι αμύντορες της ελευθερίας των αγορών προσπαθούν να καλύψουν τη γύμνια των ισχυρισμών τους, εκ των πραγμάτων και κατ’ εξακολούθηση αποδεδειγμένη, με την διευκρίνιση, «του υγιούς ανταγωνισμού»!

Δεν υφίσταται «υγιής» ανταγωνισμός. Υγιής ανταγωνισμός είναι ο συναγωνισμός. Ο ανταγωνισμός του κεφαλαίου διακατέχεται από το σύνδρομο της α-πληστίας, το οποίο είναι ισχυρότερο και βαρύτερο της πλεονεξίας στην ψυχοπαθολογία, και όχι ταυτόσημο, όπως φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Απλά: ο πλεονέκτης θέλει πολλά, όλο και περισσότερα, μέχρι πιθανόν να επέλθει ο κορεσμός. Βαστά «μεγάλο τσουβάλι». Ο άπληστος είναι ακόρεστος. Βαστά τρύπιο τσουβάλι, χωρίς πάτο. Έτσι, δεν πληρούται – δεν γεμίζει ποτέ.

Οι αγορές ΔΕΝ αυτορρυθμίζονται. Γι’ αυτό απαιτείται η ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους. Δεν είναι «κρατισμός» αυτό. Εξ άλλου, γιατί υπάρχει το κράτος; Γιατί;

Ο Αριστοτέλης, στα «ΠΟΛΙΤΙΚΑ» του (1270a) ορίζει ως ορθά πολιτεύματα εκείνα που αποβλέπουν στο κοινό συμφέρον. «προς το κοινόν, συμφέρον άρχωσι...». Γιατί αν φροντίζουν για το συμφέρον του ενός ή των ολίγων, αλλά και των πολλών, άλλ’ όχι όλων, τότε τα πολιτεύματα αυτά ονομάζονται Παρεκβάσεις. Η «δημοκρατία μας – δική μας, της Ε.Ε. των ΗΠΑ κι όλου του δυτικού κόσμου είναι “παρέκβαση”, δηλαδή ανωμαλία. Και παρέκβαση του πολιτεύματος «πολιτεία» είναι η ...Δημοκρατία μας! Πράγμα που αποφεύγουν να το αναφέρουν ακόμα και πανεπιστημιακοί καθηγητές που εφευρίσκουν την οχλοκρατία ως ανωμαλία της Δημοκρατίας.

Οποία παρέκβαση του ακαδημαϊκού και επιστημονικού κύρους και δεοντολογίας.

Ας επανέλθουμε όμως στην αγορανομία, στο ιστορικό και την αναγκαιότητά της, ιδιαίτερα κάτω από τις σημερινές συνθήκες.

Η ίδρυση της αγορανομίας δεν ήταν μια «ιδέα» μιας τυχούσας κυβέρνησης, ενός ευφάνταστου υπουργού, που ήθελε κάτι να δείξει. Το βάθος της ιστορίας της ευρίσκεται στους χρόνους της Οθωνικής Βασιλείας. «Η ίδρυση και τα πολλά και ποικίλα καθήκοντα της αγορανομικής υπηρεσίας εκανονίσθησαν δια τη Βασιλικού Διατάγματος της 6ης Απριλίου 1835!»2 Επικαιροποιήθηκαν δε και εκσυγχρονίσθησαν οι αναγκαίες διατάξεις με το νόμο 702 του 1916.

Ακολούθησαν αρκετές αλλαγές και προσαρμογές για ν’ αντιμετωπίζονται έκτακτες καταστάσεις ανεπάρκειας τροφίμων – τεχνητής ή πραγματικής – καταλληλότητας και για την πάταξη της αισχροκέρδειας, που διαπερνούν όλα τα καθεστώτα και όλες τις κυβερνήσεις, μέχρι που ήρθαν οι “μάγοι” του ΟΖ, δ.ό. της ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ενωση) που είναι μόνον Ν.Ε αφού δεν κατόρθωσε εδώ και 23 χρόνια ν’ αποκτήσει και την οικονομική της ενότητα: το Ο.

Στην παρούσα κατάσταση ένδειας για μεγάλο μέρος του πληθυσμού αλλά και μεγάλης δυσπραγίας για πολύ μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, με τις συνεχείς αυξήσεις των αγαθών καθημερινής χρήσεως, της αλματώδους αύξησης των πηγών ενέργειας και της αντικοινωνικής και απάνθρωπης ευκαιρίας πλουτισμού ολίγιστων, εις βάρος σχεδόν του συνόλου των καταναλωτών και των παραγωγικών επιχειρήσεων καθίστανται απολύτως αναγκαία:

1ον η επανασύσταση της αγορανομίας με ευρύτερες αρμοδιότητες, πέραν των τροφίμων και

2ον το κράτος να θέσει άμεσα υπό τον έλεγχό του, τουλάχιστον το νερό και την ενέργεια.

Η ΔΕΗ να επανακρατικοποιηθεί, διατηρώντας έστω τους ιδιώτες επενδυτές σε μειοψηφικό πακέτο.

Αλλά θα επανέλθουμε, γιατί το θέμα της ακρίβειας είναι πολύ μεγάλο και ο χειμώνας προβλέπεται ζοφερός.