Ελλάδα. Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος : Γαλλία

Πέμπτη, 18 Απριλίου 2024

Γράφτηκε από τον/την Γιάννης Κορναράκης του Μάνθου

Δημοσιεύθηκε : 11 Νοεμβρίου 2014

Με την κατάκτηση της Φινλανδίας από τη Σοβιετική Ένωση, οι εξελίξεις του πολέμου άρχισαν να έρχονται με ταχύτερο ρυθμό. Αλλά και η δυσαρέσκεια από αυτή τη σοβιετική πρωτοβουλία, υπήρξε διάχυτη στις τάξεις των συμμάχων.

Όταν δε πέφτει στα χέρια των Γερμανών και η Νορβηγία, τότε παραιτείται ο Γάλλος Daladier, και ο Chamberlain στη Βρετανία.

Στη Μεγάλη Βρετανία, τώρα ο Τσώρστσιλ αναλαμβάνει τα ηνία σε κυβέρνηση συνασπισμού με σύνθημα: «Νίκη, νίκη με κάθε κόστος».

Εν τω μεταξύ, συνθηκολογούν και παραδίνονται μέσα σε πέντε ημέρες και σχεδόν αμαχητί οι Κάτω Χώρες στον Χίτλερ. Δια μέσου δε αυτών την 12^η Μαΐου του 1940 οι Γερμανοί εισβάλλουν στο Γαλλικό έδαφος.

Τεθωρακισμένα άρματα υπό τον στρατηγό Κλάιστ προωθούνται, προς τις δύσβατες Αρδένες και σε κίνηση απρόσμενη και αφάνταστη για τους Γάλλους, παρακάμπτουν τη γραμμή Μαζινό, και σύμφωνα με το σχέδιο Manstein, κατευθύνονται νότια και αφήνουν τους εκεί ταμπουρωμένους Γάλλους, εις μάτην να τους περιμένουν. Η γερμανική δύναμη εισβολής ανέρχεται σε 44 μεραρχίες αριθμού 1.500.000 ανδρών και σε 1.500 άρματα μάχης ήτοι τα 2/3 της συνολικής τους δύναμης σε άνδρες και τα 3/4 των αρμάτων τους μάχης. Ο γαλλικός μόνιμος στρατός ανέρχεται σε 800.000 εκ των οποίων το 41% είναι οχυρωμένοι εντός της γραμμής Μαζινό.

Στα οχυρά Μαζινό στα οποία έχει συγκεντρωθεί ίσως και η κύρια δύναμη του Γαλλικού στρατού, αναμένεται η μάχη να γίνει εκ του συστάδην. Το αξιομνημόνευτο είναι ότι δεν είχε γίνει πρόβλεψη για εφεδρική επικουρία, αν κάτι δεν πήγαινε καλά.

Η αυταρέσκεια αυτής της υπεροχής διαψεύστηκε, όταν πληροφορήθηκαν ότι οι φάλαγγες των “Panzer”’, των τάνκς του στρατηγού Γκουντέριαν μαζί με τις δυνάμεις του Ράιν χαρτ, σε κυκλοτερή κίνηση περνούν τον ποταμό Μεύση (Μόζα) και με πρωτοφανή ταχύτατο ρυθμό κατευθύνονται βόρ3ια, φτάνουν στην Δουνκέρκη στο στενό της Μάγχης, για να εγκλωβίσουν προς τη θάλασσα χιλιάδες άνδρες, Βρετανούς του εκστρατευτικού σώματος μαζί με τον λοιπό συμμαχικό στρατό.

Και τότε συνέβη κάτι που δεν έχει επακριβώς επεξηγηθεί ακόμα.

Ο Γκουντέριαν παίρνει εντολή από τον Χίτλερ να σταματήσει την επιθετική του ορμή και να επιστρέψει πίσω στην προτέρα αμυντική γραμμή, με στόχο το Παρίσι.

Η Δουνκέρκη τώρα, αναγκαστικά γίνεται το μοναδικό λιμάνι διαφυγής. Το βρετανικό ναυαρχείο δίνει εντολή και επιστρατεύει κάθε πλεούμενο μέσο, πλοιάριο ή ακόμα και βάρκα, να σπεύσει και να διασώσει τον εγκλωβισμένο στρατό, μεταφέροντας τον στην Αγγλία.

Στις 26 Μαΐου 1940 αρχίζει μια επική προσπάθεια διάσωσης, σε έναν τραγικό αγώνα ταχύτητας και αυτοθυσίας κάτω από τα εξοντωτικά πυρά των γερμανικών Γιούνκερς και Στούκας.

Το λιμάνι ήδη βομβαρδισμένο, είχε γεμίσει από χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονταν σε απόγνωση.

«Στις 4 Ιουνίου είχαν διαπεραιωθεί 198.000 Βρετανοί και 140.000 Γάλλοι και Βέλγοι. Με τις 220.000 που είχαν καταφέρει να παραλάβουν τα βρετανικά πλοία από τα βορειοδυτικά γαλλικά λιμάνια, ο συνολικός αριθμός των διασωθέντων έφτασε στις 558.000.

Από τα 41 αντιτορπιλικά που πήραν μέρος στην επιχείρηση της Δουνκέρκης, τα 6 βυθίστηκαν και τα 19 γονάτισαν και αποτραβήχτηκαν από τα βαριά πλήγματα που δέχτηκαν.

Οι Γερμανοί συνέλαβαν 1.000.000 αιχμαλώτους, ενώ οι ίδιοι έχασαν 60.000 άνδρες νεκρούς και τραυματίες», όπως διαβάζω στο οικείο λήμμα της εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος Λαρους Μπριτάνικα.

Η εκκένωση δε, έγινε δια της θαλάσσης και κάτω από συνθήκες καταιγιστικής καταδίωξης.

Βέβαια η τρομερή συμμετοχή μέχρις αυτοθυσίας της βρετανικής αεροπορίας, συνέβαλε τα μάλλα στον τιτάνιο αυτόν αγώνα της αναγκαστικής μετακίνησης.

Η διαταγή όμως του Φύρερ να αποσυρθούν οι τεθωρακισμένες φάλαγγες του Γκουντέριαν, όπως φαίνεται υπήρξε ο από μηχανής θεός της όλης ιστορίας. Από άλλους πάλι λέγεται, ότι ο Γκαίρινγκ, ο αρχηγός της Λουφτβάφε ήταν αυτός που είχε πείσει τον Φύρερ, ότι θα ήταν επαρκής η αεροπορική παρέμβαση για την περαιτέρω εξόντωση του αντιπάλου, τουλάχιστον κατ΄εκείνη τη στιγμή. Αλλοι όμως ισχυρίζονται, ότι ο Χίτλερ ήθελε μόνο να φοβίσει τους Βρετανούς για να τους εξαναγκάσει σε συνθηκολόγηση ειρήνης, γι’ αυτό και τους άφησε να φύγουν, παρ΄όλο που τους είχε στα χέρια του.

Μετά από μια μικρή διακοπή των μαχών, η γερμανική προέλαση συνεχίστηκε προς νότο με τα τεθωρακισμένα του υποστράτηγου Έρβιν Ρόμελ, τα οποία στις 5 Ιουνίου περνούσαν τον Σηκουάνα, ενώ συν τω χρόνω ο Γκουντέριαν επανελθών, είχε ήδη αποκόψει τη γραμμή Μαζινό. Από τις 15 Μαΐου, ο Γκαμελέν ο Γάλλος στρατηγός, είχε δηλώσει ότι αδυνατούσε λόγω ελλείψεως εφεδρειών να υπερασπιστεί το Παρίσι, και τότε ο πρωθυπουργός Ρεϋνώ είχε προχωρήσει στην αντικατάστασή του με τον στρατηγό Βεϋγκάν, που εσπευσμένα είχε φέρει από τη Συρία.

Εκείνες τις ημέρες και συγκεκριμένα την 10η Ιουνίου του 1940, ο Μουσσολίνι βλέποντας την ζυγαριά του πολέμου να γέρνει προς τη μεριά του Χίτλερ, εγκατέλειψε την ουδετερότητά του και έσπευσε να μπει, αλλά αυτός αβρόχοις ποσί, στη μοιρασιά του διαμελισμού της Γαλλίας. Στις 11 Ιουνίου του 1940 ο Βεύγκαν, δηλώνει ότι η μάχη για τη Γαλλία έχει χαθεί. Στις 14 Ιουνίου 1940, οι Γερμανοί τροπαιούχοι και νικητές μπαίνουν στο Παρίσι Τα οδυνηρά γεγονότα, τώρα τρέχουν στην ειρωνική τραγικότητά τους. Στις 16 Ιουνίου 1940 ο Ρεϋνώ παραιτείται. Αναλαμβάνει ο στρατάρχης Πεταίν, ο γηραιός στρατηγός και νικητής της μάχης του Βερντέν κατά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο και καλείται να υπογράψει την υποτιμητική, για τη Γαλλία, συνθήκη ανακωχής. Κατά αποκλειστική απαίτηση του Χίτλερ, η Γαλλο-γερμανική ανακωχή υπογράφεται τώρα στο ίδιο βαγόνι και στην ίδια ημέρα του μηνός, που είχε υπογραφεί το 1918 η ταπεινωτική παράδοση της Γερμανίας στους συμμάχους. Και αυτή ήταν η 25η Ιουνίου, αλλά τώρα ο χρόνος έγραφε «1940». Από δε την 24η Ιουνίου είχε προλάβει να πέσει και η ανάλογη Γαλλο-ιταλική υπογραφή ανακωχής.

Με την ανακωχή αυτή η Γαλλία χωρίστηκε σε δυό ζώνες: μια βόρεια κάτω από την γερμανική κατοχή και μια ελεύθερη ζώνη η οποία συμπεριελάμβανε μόλις τα δύο πέμπτα του Γαλλικού εδάφους στη νοτιοανατολική περιοχή, της χώρας. Η συνθήκη αναφέρεται και στην υποχρεωτική τήρηση ουδετερότητας όλων των εναπομεινάντων χερσαίων και θαλασσίων δυνάμεων. Οι Ιταλοί, παίρνουν και αυτοί μια μικρή περιοχή στην γειτονική Γαλλική μεθοριακή εδαφική γραμμή.

Από την άλλη μεριά, ντε Γκώλ και Ρευνώ από το εξωτερικό κηρύσσουν την δια παντός μέσου συμμετοχή της Γαλλίας στη συνέχιση του πολέμου. Εν τώ μεταξύ οι Βρετανοί, για να μην πέσει ο Γαλλικός στόλος που ναυλοχεί στα διάφορα εντός ή εκτός γαλλικού εδάφους λιμάνια, στα χέρια των Γερμανών και των Ιταλών, καταλαμβάνουν όλα τα πολεμικά Γαλλικά πλοία, στα υπό βρετανικό έλεγχο Γαλλικά λιμάνια και όχι πάντοτε αναίμακτα. Έτσι οι Γάλλοι που ναυλοχούσαν στο Οράν της Αλγερίας, αρνούνται να παραδώσουν τα πλοία τους. Η πράξη θεωρείται εχθρική απο τους Βρετανούς και τότε αυτοί πλήττουν σοβαρά το Γαλλικό θωρηκτό Δουνκέρκη.

Ύστερα από αυτή την απρόσμενη εξέλιξη, ο Πεταίν, ο οποίος εν τω μεταξύ είχε μεταφέρει και εγκαταστήσει την κυβέρνησή του στο Βισύ, όπου και η πρωτεύουσα τη ελεύθερης Γαλλικής ζώνης, διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις με τη Βρετανία. Καταργεί το μέχρι τούδε ισχύον σύνταγμα της Τρίτης Δημοκρατίας της Γαλλίας και επιβάλλει στο ακρωτηριασμένο νέο Γαλλικό κράτος, την απολυταρχική εξουσία του.

γιάννης κορναράκης του μάνθου