Ήρθε πάλι στα χέρια μου μετά από πολλά χρόνια, ενώ έψαχνα ένα άλλο βιβλίο στη βιβλιοθήκη μου. «Ειρήναιως και Λευτέρω», το κύκνειο άσμα του φίλου μου, ηθοποιού, λογοτέχνη και καθηγητή της Αγωγής του Λόγου, Νίκου Παπακωνσταντίνου, που είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ρώντας τον Μάϊο του 1992. Όσοι από τους παλαιότερους παρακολουθούσαν «Το Θέατρο της Δευτέρας» από την ΕΤ1 θα θυμούνται τη βιβλική μορφή του Νίκου Παπακωνσταντίνου, που είχε χαρίσει συγκλονιστικές ερμηνείες και σε τηλεοπτικές μεταφορές αριστουργημάτων της νεοελληνικής πεζογραφίας.

Μού έκανε την τιμή να προλογίσω ένα αλληγορικό παραμύθι του όπου, εκτός όλων των άλλων διαχρονικών μηνυμάτων του, αναδεικνύει ότι από καταβολής ανθρώπου, τη διαφορά κάνει πολύ συχνά ο ένας. Το βίωσε στο εαυτό του ο Νίκος, το τι μπορεί, το πόσα μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος. Σε προχωρημένη ηλικία έμαθε τη ρωσική γλώσσα επειδή ήθελε να διαβάζει από το πρωτότυπο τα έργα του αγαπημένου του Ρώσου λογοτέχνη Πούσκιν. Έμαθε τόσο καλά μιά ακόμα ξένη γλώσσα, ώστε να αναδειχθεί σε έναν από τους καλύτερους Έλληνες μεταφραστές του Πούσκιν. Αλλ’ ίσως αυτό δεν ήταν τόσο δύσκολο όσο εκείνο που έλαμπαν τα μάτια του όταν το ονόμαζε έργο της ζωής του. Ενός Ανθρώπου έργο, πέτρα-πέτρα χτισμένο από τα χέρια του Νίκου Παπακωνσταντίνου, το θέατρο της Σέττας στην Εύβοια, πιστή σμικρογραφία του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου, με εκπληκτική ηχητική, που το ολοκλήρωσε το 1991 και περιγράφει τον πολυετή αγώνα του στο βιβλίο του Θέατρο Σέττας-το έργο της ζωής μου.

Συγχωρείστε με που παραθέτω ένα απόσπασμα από εκείνον τον προ εικοσαετίας πρόλογό μου στο παραμύθι του Νίκου Παπακωνσταντίνου Ειρήναιως και Λευτέρω. Θα μπορούσε να είχε γραφτεί σήμερα.

«Παραμύθι! Σε τούτη δω τη δράκα γης με παραμύθια και τραγούδια, τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα, περνούν τα νάματα και τα οράματα της φυλής από γενιά σε γενιά. Κι αν πουθενά ο παραμυθάς στον Ειρήναιω δεν αναφέρει τόπο και χρόνο και ταυτότητα εθνική για τον ήρωά του, μόνο το όνομα της Λευτέρως δίπλα του αρκεί για να ευωδιάσει Ελλάδα όλο το γραφτό του. Γιατί σε τούτη δω τη δράκα γης, τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα, λατρεύουμε την Ελευθερία κι έχουμε χύσει ποταμούς αιμάτων στον βωμό της. Γιατί εδώ δοξάστηκαν και προσωποποιήθηκαν οι αρετές που προβάλλει με τον Ειρήναιώ του ο Νίκος Παπακωνσταντίνου. Εδώ ο μοναχικός Ηρακλής, ο Διγενής, εδώ οι ημίθεοι παλεύουν με θεριά και τυράννους, εδώ δοξάζονται οι λίγοι με την θεόρατη ψυχή, εδώ είναι που λυσσούν οι μάγισσες με τα φίλτρα τα τρομερά να την υποτάξουν αυτή τη λευτερογεννήτρα ψυχή κι ως ένα βαθμό ανησυχητικό τό ‘χουν καταφέρει.

Παραμύθι λοιπόν; Δώδεκα αδέρφια, σκλάβοι του δυνατού τυράννου κι ο δέκατος τρίτος σήκωσε κεφάλι, είπε ΟΧΙ στη λογική των σκυφτών, ο Έλληνας ο προαιώνιος τρελός και τά ‘βαλε ο νεραϊδοπαρμένος με ρηγάδες, τέρατα και μάγισσες. Δεν θέλει μόνο αρετή και τόλμη των ολίγων η λευτεριά, παππού Ανδρέα Κάλβε, θέλει και τρέλα περισσή, θεϊκή τρέλα.

Παραμυθά Νίκο Παπακωνσταντίνου, θέλουμε πάλι τους παραμυθάδες μας σήμερα, εμείς οι προσγειωμένοι και υπογειωμένοι γνωστικοί, απόγονοι των τρελών που μας χάρισαν τη λευτεριά. Τους χρειαζόμαστε τους παραμυθάδες μας εμείς οι ρεαλιστές, που μας παραμυθιάζουν με αστραφτερά μπιχλιμπίδια οι έμποροι των εθνών και οι ντόπιοι μεταπράτες τους. Τους χρειαζόμαστε σήμερα όσο ποτέ άλλοτε –κι ας μη το συνειδητοποιούμε- για να μας ξυπνήσουν από τον θανάσιμο λήθαργο της μόνης επιτρεπτής γνώσεως για μεροδούλι-μεροφάϊ, που μας διδάσκουν ξένοι ρηγάδες και μάγισσες. Δεν χρειάζεται πια το μαστίγιο στα σημερινά καταναλωτικά δίποδα. Αρκεί να βλέπουν πάντοτε μπροστά τους το λαμπερό καρότο, που κρατά πρόθυμα τα ξελιγωμένα τετράποδα υποζύγια στον δρόμο που διαλέγει ο αφέντης τους.

Γνωρίζουν καλά οι σταυρωτές πως όσο βαθειά κι αν μπήξουν τα καρφιά τους στο σώμα ενός λαού, δεν τον εξουσιάζουν αν δεν πατήσουν πρώτα την ψυχή του. Ψυχές υποταγμένες κι αλλοτριωμένες, ούτε με οργή, ούτε με άλλον απ’ τους ισόθεους παλμούς της λευτεριάς μπορούν να δονήσουν τα σώματα των σκλάβων. Γιατ’ είναι σαν το σκυλί που γεννήθηκε μαντρωμένο κι αν δεν το θρέψει ο αφέντης του μόνο να ψοφήσει τού μένει. Γνωρίζουν καλά το λοιπόν οι έμποροι των εθνών πως για να θάψουν την Ελλάδα, πρέπει πρώτα να θάψουν πατόκορφα με τα καταναλωτικά τους μπάζα το μαγικό δεντρί των παραμυθιών στα τρίσβαθα της ψυχής μας, εκεί όπου σε κάθε παραπέντε του χαμού μας ανθίζει η σωτήρια τρέλα μας και μάς ανασταίνει».

Γράφτηκε πριν από 20 χρόνια. Θα μπορούσε κάλλιστα να έχει γραφτεί σήμερα.

Λένε πως η πιο σκοτεινή ώρα της νύχτας είναι λίγο πριν το λυκαυγές. Είναι ακόμα πολύ μπροστά μας αυτή η πιο σκοτεινή ώρα. Τα σημάδια στη σπάλα του αρνιού δείχνουν ότι και πάλι θα επαληθεύσουμε τον Κωστή Παλαμά και θ’ ανασηκωθούμε όταν δεν θά ‘χουμε πια άλλο σκαλί να κατρακυλήσουμε πιο βαθειά στου Κακού τη σκάλα. Αν και είναι πάντοτε παρακινδυνευμένες οι προβλέψεις γι’ αυτόν τον λαό. Έχει γελοιοποιήσει άπειρες φορές τις προβλέψεις και τους οιωνούς. Η αχίλλειος πτέρνα της γερμανικής πολεμικής μηχανής στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ότι ποτέ δεν μπόρεσαν να συνυπολογίσουν τον αστάθμητο παράγοντα. Και σήμερα το ίδιο κάνουν. Έπειτα ας μη λησμονούμε ότι πάντοτε οι άνθρωποι έκαναν σχέδια και πάντοτε περνούσε τελικά το σχέδιο Εκείνου. Αλλά αν προσπαθήσει κάποιος να το εξηγήσει αυτό στον Σόϊμπλε θά ‘ναι σαν να απαγγέλλει την Οδύσσεια σε μπαμπουΐνο.

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 265 guests και κανένα μέλος