Κάποτε στην Ευρώπη, μόνο η Αγγλία είχε Κοινοβούλιο. Και τότε ο Ρουσσώ σχολίαζε:

«Οι Άγγλοι νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι, επειδή εκλέγουν τους βουλευτές τους. Ναι είναι ελεύθεροι, αλλά μόνο για μια μέρα κάθε πέντε χρόνια!»

 

Σήμερα η δημοκρατία πορεύεται με τις εφθαρμένες νομικές αποσκευές του παρελθόντος. Η Αριστοτελική αρχή, ότι η δημοκρατία γεννήθηκε από την προσπάθεια να ενωθούν και να αποκτήσουν δύναμη και συνείδηση οι πολλοί, ώστε σωστά να μπορέσουν να κατακτήσουν τα πολιτικά και κοινωνικά τους δικαιώματα, παλεύοντας ενάντια στα προνόμια των ολίγων και ενάντια της όποιας άλλης μη νόμιμα αποδεκτής εξουσίας φαίνεται να γίνεται ουτοπική. Σε αυτήν την πάλη, το κίνημα του κάθε εργαζόμενου, είχε συνδέσει άρρηκτα την πολιτική δημοκρατία με την κοινωνική ισότητα.

Σήμερα τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα των προνομιούχων στρωμάτων, επωφελούνται από την ερήμωση της δημόσιας σφαίρας, η οποία έχει εθιστεί στο να κινείται κάτω από το βλέμμα των εκλεγμένων πολιτικών αρχόντων. Οι δημοκρατικοί κανόνες υφίστανται μεν, αλλά λειτουργούν κατά το δοκούν και εν πολλοίς φαινομενικά, πορευόμενοι σε μια προοδευτική εκφύλιση, με σκοπό την αλλοτρίου κανόνων επικράτηση. Ο δημόσιος βίος κανοναρχείται και ελέγχεται   από ένα δημόσιο κράτος, το οποίο προγραμματίζει, αποφασίζει, αλλά και συμπλέει υπό την καθοδήγηση του ξένου συμφέροντος.

Ακόμα από το 1785, ολίγον προ της Γαλλικής Επανάστασης ο εκ των πρωτεργατών αυτής Νέκερ σχετικά έγραφε: «η τεράστια απόσταση που χωρίζει τον λαό από τις άλλες τάξεις, εμποδίζει να δούμε πως μπορεί η εξουσία να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους εκείνους που δεν ξεχωρίζουν από το πλήθος».

Σήμερα διανύομε και περπατάμε στην εποχή   των “μετά- “ ήτοι στην μετανεωτερικότητα και μεταδημοκρατία.

Και στις δύο μετά – καταστάσεις, η ασφάλεια καταργείται προς όφελος μιας κάποιας κατ΄ επίφαση ελευθερίας.   Η μετανεωτερικότητα στην τέχνη θύει στο βωμό της ελευθερίας, σε βάρος των παραδοσιακών κανόνων και με ένα ξέφρενο φτερούγισμα οδηγεί σε χώρους ακατάληπτους, είτε μιλάμε για ποίηση, είτε φερόμαστε στη ζωγραφική, γλυπτική ή και όρχηση και άσμα.

Τόσο είναι ξέφρενο το φτερούγισμα αυτό και συνυφασμένο σε μια αδιάκοπη εξελικτική κίνηση, ώστε να   αφήνεται χώρος αρκετός στον αδαή παρατηρητή, να υποψιαστεί και να εικάσει, την πιθανή συγκάλυψη μιας εγγενούς ανικανότητας.

Πού λοιπόν τελικά, εδράζεται αυτή η τέχνη; στα κείμενα; στη διαμαρτυρία; στη σκέτη ισόπεδη πλάκα ή στους πίνακες με τις ισομεγέθεις λουρίδες και τις ομοιόμορφες κουκίδες; Μήπως στην άρτε πόβερα με τα ζωντανά σφαχτά του Κουνέλη (1969,   Γκαλλερια ντελ Αττικο της Ρώμης) και τα ράφια με τα στραβοπατημένα παπούτσια, που θέλουν να μας εμβάσουν στη μοντέρνα δημιουργία;

Στη μεταδημοκρατία πάλι παίζεται η ξέφρενη απελευθέρωση του ανάλογου κανόνα, αλλά εδώ σε άλλο σκηνικό. Το σκηνικό τούτο εδράζεται σε μια υστερόβουλη πολιτική ελευθερία. Στο θέατρό του, το σκληρό παιχνίδι τρομοκρατεί τον κάθε νομοταγή απλό πολίτη. Η παραδοσιακή ελευθερία του ίσου δικαίου, παύει να χαλιναγωγείται από τους κανόνες   ασφαλείας που παρέχει ο νόμος και εκτρέπεται σε χώρους μιάς ανεξέλεγκτης ασυδοσίας. Κατά τον Τοκβίλ, αυτό είναι το χαρακτηριστικό «μιάς δημοκρατίας σε σηπτική παρακμή». Από δε τον Καστοριάδη τίθεται το ερώτημα: «ποιάς δημοκρατίας; Μήπως της εξουσίας του λαού, η οποία δεν υπάρχει πλέον σε καμμιά μεριά του κόσμου;»

Βέβαια οι δικλείδες και οι απαγορεύσεις υπάρχουν, αλλά η επινοητικότητα του ανθρώπου να διαφεύγει, υπάρχει και διαμορφώνει τη νέα κατάσταση. Ο Βρετανός κοινωνιολόγος Κόλιν Κράους, στο βιβλίο του “Μεταδημοκρατία” (2006) γράφει   ότι: «στις σύγχρονες μεταδημοκρατίες η συμμετοχή των πολιτών περιορίζεται κατ΄εξοχήν στην εκλογική διαδικασία. Αλλά η προεκλογική συζήτηση με τη σειρά της είναι ένα θέαμα καθοδηγούμενο από αντίπαλες ομάδες επαγγελματιών, οι οποίοι   είναι ειδικοί στις τεχνικές της επικοινωνίας και της χειραγώγησης. Η αντιπαράθεση των κομμάτων, διεξάγεται γύρω από ένα περιορισμένο αριθμό ζητημάτων, τα οποία έχουν προεπιλεγεί από αυτούς για τις συγκεκριμένες ομάδες. Η μάζα των πολιτών παίζει ένα παθητικό ρόλο, καθώς δέσμια αρκείται στο να αντιδρά χαλαρά στα μηνύματα που δέχεται. Οι κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται με τη συνεργασία και τη διαπραγμάτευση των εκλεγμένων κυβερνήσεων ή άλλων ελίτ παραγόντων, οι οποίοι εκπροσωπούν τα μεγάλα οικονομικά κεφάλαια». Και «ο θεσμός της εκλογής διακωμωδείται, αν ο οποιοσδήποτε χωρίς καμμιά προϋπόθεση, καμμιά συμμετοχή στην πολιτική ζωή της ομάδας για την οποία πρόκειται, με καμιά πιθανότητα να υποστεί τις συνέπειες της ψήφου του , καλείται και ψηφίζει». (Καστοριάδης)

 

Εξ όλων αυτών εξυπακούεται, ότι το μεγάλο επιχειρηματικό κεφάλαιο ελέγχει την πολιτική κοινότητα των αρχόντων. Αυτό αντιστρέφει τους υγιείς καθιερωμένους κανόνες μιας πολιτικής τακτικής, η οποία θεωρητικά πρέπει να ηγείται και του οικονομικού κόσμου, ο οποίος εκ των πραγμάτων έπρεπε   να έπεται.    

Ο πολίτης σήμερα, στον τόπο αυτόν, βυθισμένος στην απόγνωσή του, οσφραίνεται, αλλά και βιώνει την αναπόδραστη πραγματικότητα του θανάτου της καλώς ευνοουμένης δημοκρατικής ισότητας, η οποία οικοδομήθηκε παγκόσμια στα πρότυπα των αρχών του Κλεισθένη.

Βέβαια οι θιασώτες της ισότητας των παρεχομένων ευκαιριών, υπογραμμίζουν τον ρόλο που παίζει η αξία των προσώπων στην τελική κατανομή των αγαθών. Αυτό όμως δεν αποτελεί εφαλτήριο εξαγνισμού μιας αμαρτωλής διακυβέρνησης.

 

Ο καινός λόγος της μεταδημοκρατίας δίνει το στίγμα του κενού των ημερών μας.

 



Βοηθήματα

1) Al. De Tocqueville: ‘’Το Παλαιό Καθεστώς και η Επανάσταση’’, Εκδ. Πόλις’’

2) Μοντεσκιέ: ‘’Εκτιμήσεις για τα Αίτια του Μεγαλείου και της Παρακμής των Ρωμαίων’’, Εκδ. Πόλις.

3) Κορν, Καστοριάδης: ‘’Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία για μας σήμερα’’, Εκδ. Ύψιλον

4) Θαν. Γιαλέτση: ‘’Θρίαμβος και παρακμή ενός ιδεώδους”, “Ιστορικά”, Ελευθεροτυπίας τεύχ. 470 /2007

5) Ζαν-Πιέρ λε Γκόφ: “Η έλλειψη του δημοκρατικού ύφους”, “Ιστορικά”, Ελευθεροτυπίας, τευχ. 470/2007

6) Αλέν Καγέ: “Δημοκρατίες χωρίς δημοκράτες “, “Ιστορικά”, Ελευθεροτυπίας, τεύχ. 470/207

7) Ρ. Ντουόρκιν: “Μια κοινωνία ελεύθερων και ίσων”, “Ιστορικά”, Ελευθεροτυπίας. τεύχ. 432/2006

8) Τ. Γκοντφρεϋ: “Εννοιολογική Τέχνη”, Εκδ Καστανιώτης.      

9) Zygmunt Bauman: “Η Μετανεωτερικότητα και τα δεινά της”, Εκδ Ψυχογιος.

 

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 312 guests και κανένα μέλος