Για πρώτη φορά, όντας φοιτητής έκανα τη γνωριμία του καθηγητή γιατρού-ερευνητή  Σκεύου Ζερβού.  

Ασπρομάλλης ευθυτενής, στεκόταν μπροστά στο άγαλμα του Ιπποκράτη στο προαύλιο της Ιατρικής σχολής στο Γουδί.  Για μια στιγμή, καθώς αντιλήφθηκε την παρουσία μου, γύρισε  με κοίταξε καλοσυνάτα και μου διάβασε ηχηρά από  τη βάση του αγάλματος το επίγραμμα : «Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται».

Και μαζί μου συστήθηκε: «Είμαι ο Σκεύος Ζερβός».

«Των γυμνών σπογγαλιέων»;    ανταπάντησα ερωτηματικά. 

«Εγώ ειμί»  και μου φάνταξε  τότε ψηλότερος. Δικαιολογημένα άλλωστε. Ο Σκεύος Ζερβός (1875-1968) από την Κάλυμνο, ήταν Επίτιμος καθηγητής της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου του Σικάγου, με πολλές στο ενεργητικό του έρευνες και πειραματικές εργασίες. Πρώτος   το 1903  στο Παρίσι, σε Ιατρικό Συνέδριο είχε μιλήσει για  μια σοβαρή νεκρωτική δερματίτιδα, που προκαλούσαν στα ξυπόλητα  πόδια των σφουγγαράδων, ειδικά κοιλεντερόζωα  που ενδημούσαν στις ρίζες των σφουγγαριών. Από τότε η αρρώστια έγινε γνωστή σαν νόσος του Σκεύου Ζερβού, ή των γυμνών σπογγαλιέων.

Από το 1902, ο Σκεύος Ζερβός, πολλά χρόνια μπροστά από τον Βορονώφ,  είχε ανακοινώσει τις παρατηρήσεις του από  μεταμοσχεύσεις γεννητικών αδένων αρσενικών ζώων (Διεθνές ιατρικό συνέδριο Βουδαπέστη 1909). Το 1910, μεταμοσχεύει όρχι πιθήκου σε άνθρωπο και το  1934 ο Βορονώφ, με ιδιόχειρη επιστολή του προς τον Ζερβό, αναγνωρίζει την πρωτοπορία του  στις μεταμοσχεύσεις.  

Ο Σεργκέϊ Βορονώφ (1866-1951), ήταν Ρώσος διάσημος χειρουργός φυσιολόγος, που το  1897 είχε αποκτήσει γαλλική υπηκοότητα.  Στο Παρίσι διετέλεσε διευθυντής του εργαστηρίου πειραματικής χειρουργικής της Ιατρικής σχολής και έμεινε ονομαστός  για τα πειράματά του, γύρω από τη μεταμόσχευση  γεννητικών οργάνων πιθήκων με σκοπό να επιτύχει την αιωνία νεότητα. Τα αποτελέσματά του όμως δεν υπήρξαν ικανοποιητικά και γρήγορα εγκατελείφθησαν.  Το όνομά του όμως έκτοτε έμεινε σύμβολο της αναζήτησης και επανάκτησης  της ποθητής χαμένης νιότης· νιότης των πάντων. Συμβολικά σαν ανάμνηση εφηβική, φέρνω στο νού μου κάποιο μαγαζί στην Ομόνοια, κοντά στην Πολυκλινική, που  έφερε την επιγραφή κάτω από την αφίσα ενός υποδήματος “Επισκευές ο Βορονώφ”. Αλλά  οι επιρροές  του είχαν εισχωρήσει και στα πεδία της ποίησης  και αν δεν με απατά η μνήμη μου, ο Σουρής  συχνά έκανε σκωπτικό  λόγο γι’ αυτές.

 Ο Σκεύος Ζερβός δεν είχε δράση μόνο στην ιατρική επιστήμη,   αλλά και στούς χώρους της πολιτικής.  Κατά την ιταλική κατοχή  στα Δωδεκάνησα είχε πρωτοποριακή συμμετοχή στην αντίσταση,  ενώ κατά το 1924 είχε διατελέσει και  βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων.

 «Ναί», μου είχε πεί τότε  μπροστά στο άγαλμα  ερμηνευτικά ο Σκεύος Ζερβός. «Ο δάσκαλος μας  ο Ιπποκράτης  πάντοτε  πίστευε ότι όποια αρρώστια δεν μπορεί να θεραπευτεί με  τα  φάρμακα· μπορεί να θεραπευτεί  με το σίδηρο, δηλαδή με το σιδερένιο μαχαίρι».

Χρόνια μετά, στην εφημερία μου νεαρός γιατρός στο  Ασκληπιείο, ξανασυνάντησα την ίδια γνώριμη φιγούρα, λίγο τώρα πιο κουρασμένη να περιεργάζεται την επιστημονική βιβλιοθήκη μας. Άυθόρμητα τινάχτηκα, έτρεξα: «Κύριε Καθηγητά. Εσείς ίσως δεν θα με θυμάστε. Εγώ όμως πάντοτε θυμάμαι εκείνο το «οκόσα φάρμακα  ουκ ιήται σίδηρος ιήται».

«Έλα συνάδελφε νεαρέ. Σε καμιά επιστήμη που τρέχει δεν πρέπει να είσαι δογματικός. Πολλώ  δε μάλλον στην ιατρική.  Ίσως,  καμιά φορά να υπάρχει κάποια  πόρτα που περιμένει να την ανοίξεις για μια  εναλλακτική λύση. Σου δίνω  το καινούριο  μου βιβλίο για να   μάθεις».  Το πήρα· το άνοιξα και με έκπληξή  μου διάβασα τον τίτλο του κεφαλαίου που μου υπέδειξε. «Η θεραπεία του αποφρακτικού ειλεού δια του αναπηρικού τροχήλατου αμαξιδίου».

 Εκεί περιέγραφε την προσωπική του περιπέτεια. Νοσηλευόταν στον Ευαγγελισμό με αποφρακτικό ειλεό  (απόφραξη εντέρου) όταν  τον μετέφεραν επάνω σε ένα αναπηρικό τροχήλατο αμαξίδιο, από εργαστήριο σε εργαστήριο, για τις διάφορες αναγκαίες  εξετάσεις. Το πλακοστρωμένο  όμως δάπεδο των διαδρόμων,  φαίνεται ότι ήταν και κακοστρωμένο. Παρουσίαζε ανωμαλίες και οι ρόδες  χοροπηδούσαν. Μαζί και  το αναπηρικό αμαξίδιο με  τον δύστυχο καθηγητή, ο  οποίος ξαφνικά από τα πολλά τραντάγματα, ένοιωσε το έντερο του να ενεργοποιείται και να εκκενώνεται. «Εγινα ρεζίλι» συμπλήρωσε χαμογελώντας. «Αλλά τι με αυτό. Βρέθηκε  και μια άλλη θεραπεία του αποφρακτικού ειλεού».

Αυτές τις μέρες είχα μια περιπέτεια με την υγεία μου. Ένας κωλικός νεφρού και μια πέτρα. Ένας φίλος συνάδελφος μού συνέστησε «Αφού δεν έπεσε ακόμα,  πήδα σχοινάκι, μπες και σε καμιά ζεστή μπανιέρα. Και πού ξέρεις. Μπορεί νάσαι τυχερός».

Να λοιπόν μπροστά μου η εναλλακτική θεραπεία. Θυμήθηκα και τον φιλόσοφο Επίκουρο, που με την πέτρα του και τους κωλικούς του ξημεροβραδιαζόταν σε μια μπανιέρα.

Εγώ δεν πολυπιστεύω σε αυτά, αλλά  για να πώ την αμαρτία μου παρ’ όλο που ο θεράπων  μου γιατρός, μου είχε συστήσει χειρουργική παρέμβαση, εγώ κρυφίως πήρα και το σχοινάκι.  Τελικά δεν ήμουν τυχερός και ο Ιπποκράτης δικαιώθηκε. «Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται.».  Και η πέτρα αφηρέθη δια του “σιδήρου”. Αυτά για σήμερα.    

 

 Υστερόγραφο. Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω και πάλι τον επίτιμο Λυκειάρχη φιλόλογο και δάσκαλο Τριαντάφυλλο Γιατίλη  για τις πολύτιμες προς εμέ συμβουλές του. Στο ερώτημά μου γιατί η  λέξη πορεία γράφεται με ει ενώ η λέξη πρωτοπορία με ι μου έδωσε την εξής απάντηση την οποία σας την μεταφέρω. Η πορεία προέρχεται από το ρήμα πορεύω- . Η πρωτοπορία από το ρήμα πορίζω = ανοίγω δρόμο. Τότε θυμήθηκα και   το δημοτικό  κρητικό  “Πορίζει πάει στη Ροδιά, πάει στο μοναστήρι” κ.λπ.  

 

Βοηθήματα

 1) Εγκυκλ. Πάπυρος Μπριτάνικα

2) Σκεύου Ζερβού: Η θεραπεία του αποφρακτικού ειλεού δια του τροχήλατου αναπηρικού αμαξιδίου. (Από το τελευταίο του βιβλίο που δεν θυμάμαι τον τίτλο. Κάποιος το δανείστηκε αλλά δεν μου το έχει επιστρέψει)

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 109 guests και κανένα μέλος