«Ώ Ζεύ, τι το κίβδηλον  ανθρώποις κακόν /γυναίκας ες φώς ηλίου κατώκισας;»

«Ω Δία! Γιατί το ολέθριο κακό  των ανθρώπων, που είναι οι γυναίκες, τις έχεις βγάλει στο φώς του ήλιου;»

(Ευριπίδης, Ιππόλυτος 616-7)

Είναι καταφανές  ότι, οι ριζικές αλλαγές οι οποίες   ακολούθησαν την ιστορική πορεία των γυναικών, οι αλλαγές που καταγράφηκαν σε αγώνες για βελτίωση συνθηκών ζωής  και παραχώρησης ίσων δικαιωμάτων φύλου αλλά και δυνατότητας της ελεύθερης άσκησης αυτών,  δεν έχουν αντικρύσει  ακόμα την τελική τους κατάληξη, τουλάχιστον στο καθολικό  παγκόσμιο επίπεδο.

Το βέβαιο είναι, ότι ο Ευριπίδης,  ήταν δεδηλωμένος μισογύνης, ίσως και κομπλεξικός. Τουλάχιστον αυτό συμπεραίνει κανείς από το διάβασμα  των έργων του “Ιππόλυτος” και  ‘’Μήδεια’’, όταν  τον ακούει να διατυπώνει ότι  «την μισώ την έξυπνη γυναίκα, δεν την θέλω/ δεν θέλω στο σπίτι μου, γυναίκα με μυαλό!»  και  στο αρχαίο κείμενο «Σοφήν δε μισώ» κτλ. (από τον Ιππόλυτο στ. 640-1). Όμως  όταν γράφει την  ‘’Αλκηστη’’, εκφράζει έναν  αμέριστο  θαυμασμό στο πρόσωπο της ηρωϊδας του. Αλλά και ο Αριστοτέλης στα ‘’Πολιτικά’’ του, κάνει τη δική του τοποθέτηση  γράφοντας πως «ό,τι είναι οι δούλοι για τους αφέντες τους, είναι και οι γυναίκες για τους άνδρες συζύγους τους».

Ο Πλάτων όμως, στο Ε΄ κεφάλαιο της ‘’Πολιτείας’’, διακηρύσσει «ότι τα πολιτικά και στρατιωτικά καθήκοντα πρέπει να ανατίθενται και στη γυναίκα». Στο χορό μπαίνει και ο Αριστοφάνης με τη ‘’Λυσιστράτη’’, στην οποία δηλώνει ότι «καίτοι η γυναίκα δεν μπορεί να γίνει ανατροπέας του κατεστημένου, εν τούτοις μπορεί να επιλύσει επιτυχώς μείζονα κρατικά προβλήματα».

Καθίσταται  λοιπόν καταφανές, ότι ο αγώνας της γυναίκας, για  την απόκτηση ισότιμων δικαιωμάτων με  στον άνδρα είναι παλαιός. Και αυτός ο αγώνας επέφερε, πλην όμως ανεπιτυχώς, την αντίδραση του ισχυρού φύλου, που αγωνιούσε στη διατήρηση του εξουσιαστικού του μεριδολογίου.

Ερχόμαστε τώρα στο ανεπιτυχώς της αντίδρασης του ισχυρού εταίρου.

Στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, το 1952 εγκρίνεται  «Σύμβαση για την  πολιτική κατοχύρωση των  δικαιωμάτων των γυναικών».

Το 1971, από 129 χώρες υπογράφεται το δικαίωμα «του ψηφίζειν και εκλέγεσθαι» των γυναικών.

Μέχρι τότε, από τις 129 χώρες, οι οκτώ,  δεν είχαν αναγνωρίσει την ισότητα. (Πορτογαλία, Συρία, Ιορδανία, Κουβέϊτ,  Σαουδ. Αραβία, Υεμένη, Αγ Μαρίνος και Λίχτενστάϊν, κοίτα πίνακα).

Το δικαίωμα όμως ψήφου, δεν σήμαινε και την παραχώρηση του  δικαιώματος άσκησης πολιτικής εξουσίας.

Ίσως σας φάνηκε κουραστική αυτή η καταγραφή, αλλά νομίζω πως ήταν ενδιαφέρουσα για συμπεράσματα.

Έρχομαι τώρα στα εν Ελλάδι τεκταινόμενα. Το 1895 γίνεται δεκτή  στο πανεπιστήμιο η πρώτη φοιτήτρια. Το 1884 ιδρύεται η πρώτη σχολή Αδελφών νοσοκόμων και λίγο προτού φτάσει το 1900,  η  “Ενωση των Ελληνίδων”. Ακολουθούν, Διδασκαλείο Νηπιαγωγών - Παιδαγωγών και Γυμνάσιο στη Σχολή Θηλέων.

Το 1887 η σοσιαλίστρια Καλλιρρόη  Παρέν με την εφημερίδα της  “Εφημερίδα Κυριών” διεκδικεί πολιτική ισοτιμία και επιφέρει την αντίδραση του άρρενα πολιτικού κόσμου.

Η Παρέν επιμένει και το 1912 ιδρύει το “Λύκειο Ελληνίδων”. Το 1914 ο ‘’Πατριωτικός Σύνδεσμος Γυναικών’’ θεμελιώνει το ‘’Νοσοκομείο Παίδων’’ και ταυτόχρονα  μεριμνά  για τους τραυματίες του πολέμου και τις οικογένειές τους. Οργανώνει συσσίτια και συμμετέχει στην περίθαλψη των θυμάτων από θεομηνίες. Το 1915 ιδρύεται ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, με τη γνωστή μεγάλη  συμμετοχή του γυναικείου φύλου, της οποίας συμμετοχής το 2/3 καλύπτεται από εθελόντριες.

Το 1927 το ελληνικό Σύνταγμα για πρώτη φορά αναφέρεται στη γυναίκα: «Πολίτης είναι ο Ελληνας υπήκοος αδιακρίτως φύλου» και αφιερώνονται άρθρα σχετικά με την προστασία της μητρότητας και του γάμου. Το 1927, επιτρέπεται η ένταξη της γυναίκας στις υπηρεσίες του  Δημόσιου κρατικού τομέα.

Η Ελλάδα το 1945 πιέζεται από τα συνεργαζόμενα γυναικεία σωματεία και αναγκάζεται να υπογράψει Διεθνή Συμφωνία, με την οποία αποδέχεται την ισότητα των δύο φύλων: «Τα Ηνωμένα Έθνη αποδέχονται την επί ίσοις όροις εκλογή ανδρών και γυναικών σε οποιαδήποτε θέση,  χωρίς κανένα, υπέρ του ενός ή του άλλου διακριτικό διαχωρισμό». Το 1946 νομοθετείται και το δικαίωμα «του εκλέγειν και εκλέγεσθαι των γυναικών στις Δημοτικές Εκλογές». (Αν.Ν. 959). Πρώτη Δήμαρχος το 1949, αναδεικνύεται  η κ. Δεσύλλα Μαρία στην Κέρκυρα. Το1952, με τον νόμο 2159 χορηγείται στη γυναίκα «το δικαίωμα του γενικώς  και χωρίς περιορισμούς εκλέγειν και εκλέγεσθαι». Ακολουθούν και άλλοι νόμοι μαζί με συμπληρωματικά και διορθωτικά άρθρα.  Το  1975,  και με το άρθρο 2 του Συντάγματος των Ελλήνων καταδηλώνεται ότι «Γενικώς  Έλληνες και Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα αλλά και ίσες υποχρεώσεις». Τον Μάρτιο του 1982, η Ελλάδα συνυπογράφει σε Διεθνή Συμφωνία και την «Ισότητα των Γυναικών».

Οι αλλαγές που συντελούνται, εμφανίζουν τη γυναίκα να επικρατεί δυναμικά και εξόχως αποδοτικά και δημιουργικά στα πολιτικά και κοινωνικά forum  του παγκόσμιου γίγνεσθαι. Ο αγώνας όμως δεν έχει λήξει. Ακόμα και στη  “Δύση” το γυναικείο σώμα, αντικείμενο εμπόρευμα στην ποικιλότροπη μορφή του, είναι σε  εκμετάλλευση πρώτης γραμμής. Στην “πολιτισμένη” χριστιανική Δύση,  ο κάθε βιασμός σώματος και ψυχής καλύπτεται με το πέπλο και το πρόσχημα του πολιτισμικού και   καλλιτεχνικού  δρώμενου. Στην “απολίτιστη” μουσουλμανική  Ανατολή,  η βία και ο βιασμός της θηλυκής προσωπικότητας, επιτελείται με απροκάλυπτο τρόπο, σαν μέρος του όλου μιάς κατεστημένης εθιμοτυπικής παράδοσης.

Τελικά ο  Ιανός όπου και να γυρίσει το ανδρικό δίχρωμο πρόσωπό του, σε Ανατολή ή Δύση, στη θρησκεία του Τζιχάντ  ή στη θρησκεία της Αγάπης, φτάνει στο ίδιο κατώφλι της ανόσιας  διεκδίκησης. Στην ανδρική με κάθε τρόπο διεκδίκηση της “υφαρπαγμένης   θωρακικής πλευράς του”, από τον θεό που λάτρεψε.

––––––––––––

Βοηθήματα

1) Στ. Ι. Δεληκωστόπουλος: ‘’Η γυναίκα όταν χτιζόταν ο πολιτισμός’’Εκδ. Λιβάνη 2007.

2) Εγκυλοπαίδεια Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάνικα.

3) Εv. Cantarella: ‘’Οι γυναίκες της Αρχαίας Ελλάδας. ‘’Εκδ. Παπαδήμα 1998