• κοινωνία
• Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας
• θρησκεία
• εξουσία

ισότητα και λευτεριά για έναν καλύτερο κόσμο

 Γράφει ο Κώστας Λάμπος

8 Μάρτη 2023.

Ωδή στις Γυναίκες, 'στο μισό τουουρανού', σε όλα 'τα κορίτσια της βροχής' του πλανήτη

που αγωνίστηκαν και αγωνίζονται για την κοινωνικήισότητα και τη λευτεριά, για έναν καλύτερο κόσμο.

Γυναίκα: Μάνα, γιαγιά, αδελφή, φίλη, σύντροφος, συνάδελφος, κόρη.

Γυναίκα Μούσα μου.

Υπάρχει η απόλυτα εσφαλμένη αντίληψη ότι η γυναίκα είναι κατώτερη από τον άνδρα, με αποτέλεσμα πολλοί αμόρφωτοι, ημιμαθείς και κομπλεξικοί άνδρες να αντιμετωπίζουν τη γυναίκα με περιφρόνηση, με υπεροψία και με εχθρότητα. Εχθρότητα που φτάνει ακόμα και μέχρι τον ατομικό ή και τον ομαδικό βιασμό και τη θανάτωση γυναικών. Αυτό το φαινόμενο δεν έχει να κάνει με την ανθρώπινη φύση, αλλά με την φύση της εκάστοτε θρησκείας και εξουσίας. Όλες οι θρησκείες θεωρούν τη γυναίκα κατώτερη από τον άνδρα. Κάποιες μάλιστα την θεωρούν 'σκουλήκι και όργανο του σατανά'. Όσο θα υπάρχουν τέτοιες θρησκείες του μίσους και εκμεταλλευτικές εξουσίες, αλλά και όσο θα υπάρχουν άνδρες και γυναίκες που άκριτα λατρεύουν θεούς και ιερατεία τέτοιων θρησκειών οι γυναίκες θα αντιμετωπίζονται πάντα ως κατώτερες των ανδρών και η ανθρώπινη δυστυχία θα διαιωνίζεται προς δόξα και για τα συμφέροντα των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων. Αυτό το κείμενο, απόσπασμα από το βιβλίο μου «Θεός και κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας», (εκδόσεις ΚΟΥΚΚΙΔΑ, 2015), αποσκοπεί στο να ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος για την απελευθέρωση ανδρών και γυναικών από τέτοιες νοσηρές αντιλήψεις, προϋπόθεση αναγκαία για την κοινωνική απελευθέρωση και την κοινωνική ισότητα. Ας δούμε σε συντομία την αρχή και την αιτία αυτού του παραλογισμού, η τοξικότητα του οποίου εμποδίζει την ομαλή πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού, που παράγει και αναπαράγει την τρέχουσα καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Μητριαρχία και ισοκατανομή

Λευτεριά στις13.654 φυλακισμένες γυναίκες

και 1682 μωρά στις τουρκικές φυλακές.

Διεθνής Πλατφόρμα Σπασμένης Κιμωλίας

Η πλαστουργός Μάνα Γη και πιο συγκεκριμένα η Μάνα Βιόσφαιρα, ανάθεσε στη γυναίκα την επίπονη και δύσκολη αποστολή να γεννά, να τρέφει, να μεγαλώνει, να αγαπά, να εκπαιδεύει παιδιά, να προστατεύει και να κάνει ευτυχισμένα τα άτομα που την περιβάλλουν και να φέρει σε πέρας όλες τις ευθύνες λειτουργίας του κοινόβιου καταυλισμού που εξασφαλίζει την επιβίωση του ανθρώπινου είδους και την πρόοδο όλων των μελών του, αφήνοντας στον άντρα το συμπληρωματικό ρόλο του σποριά και την επικίνδυνη αποστολή του κυνηγού και προμηθευτή τροφής. Για εκατομμύρια χρόνια η ανθρωπότητα πορεύτηκε^[1] με τις γυναίκες στο τιμόνι του κοινόβιου στη μορφή των κοινωνιών ισοκατανομής και γι αυτό το ανθρώπινο είδος κατάφερε να ξεχωρίσει από τα άλλα ζώα, να σηκωθεί στα δυό πόδια, να αναπτύξει τη γλώσσα, να καλλιεργήσει τη σκέψη, τη φαντασία, το νου και να επιβιώσει χάρη στην ενότητα, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη στη βάση της κοινωνικής ισότητας.

Έτσι μπόρεσε το ανθρώπινο είδος να αποκτήσει εμπειρίες, γνώση και δεξιότητες που το οδήγησαν στην παραγωγή της τροφής του μέσω της καλλιέργειας της γης και της εξημέρωσης-εκτροφής ζώων, πράγματα που το οδήγησαν στον περιορισμό του κυνηγιού και στην μόνιμη εγκατάσταση, που έκαναν τη ζωή σχετικά καλύτερη, διαρκέστερη και τον πληθυσμό μεγαλύτερο.

Σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας που πρέπει να κράτησε κάμποσα εκατομμύρια χρόνια, οι άνθρωποι είχαν λόγω άγνοιας και ανασφάλειας μεταφυσικές ανησυχίες και απέδιδαν υπερφυσικές ιδιότητες σε δυνάμεις που επηρέαζαν τη ζωή τους, αλλά δεν κατανοούσαν, τις οποίες ταξινομούσαν ανάλογα με τις εμπειρίες τους σε καλές και κακές και ανάλογα προσάρμοζαν τη συμπεριφορά τους απέναντί τους. Αυτό όμως δεν ήταν θεοποίηση ούτε λατρεία, αλλά διαρκής προσπάθεια κατανόησης αυτών των δυνάμεων για την προστασία τους, πράγμα που οδήγησε στην έρευνα και στη σταδιακή γνώση. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις οι άνθρωποι αυτής της περιόδου απέδιδαν, με διάφορες συλλογικές εκδηλώσεις, ευγνωμοσύνη στη 'Μητέρα Γαία' και στο 'Δάσος οικογένεια', γιατί από αυτές τις δυό πραγματικότητες εξαρτιόταν η ζωή τους. Σε δεύτερο πλάνο τοποθετούνταν άλλες επιμέρους δυνάμεις με τη μορφή των Φετίχ και ανάλογη με ρόλο που τους αναγνώριζαν ήταν και η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντί τους.

Στην ιστορική περίοδο της μητριαρχίας, της κοινωνίας της ισοκατανομής δεν υπήρχε ατομική ιδιοκτησία και συνεπώς δεν υπήρχε ανισότητα. Όπου δεν υπάρχει ανισότητα δεν χρειάζεται να υπάρχει και εξουσία, οπότε δεν χρειάζεται να υπάρχουν θεοί και θρησκείες. Οι ανθρωπολογικές έρευνες απόδειξαν ότι στις κοινωνίες ισοκατανομής που δεν υπάρχουν σχέσεις κυριαρχίας, αλλά σχέσεις αμοιβαιότητας, δεν παρατηρούνται σεξιστικές συμπεριφορές και οι σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ των δύο φύλλων δεν παρουσιάζουν καμιά ασυμμετρία και δεν υποκρύπτουν σχέσεις εξάρτησης, πράγμα που αποδίδεται ακριβώς στην έλλειψη σχέσεων κυριαρχίας τόσο σε επίπεδο οικογένειας όσο και σε επίπεδο κοινότητας^[2].

Όταν, όμως, τη Μάνα Γη, την πραγματική μάνα, τροφό και παιδαγωγό όλων των ανθρώπων, οι κοινωνικοί αποστάτες την κομμάτιασαν και από κοινή την έκαναν ιδιωτική τους μάνα και για τους υπόλοιπους μητριά και παραμάνα τα πράγματα άλλαξαν και η ατομική ιδιοκτησία έφερε κοινωνική ανισότητα και η κοινωνική ανισότητα έφερε την εξουσία που στηρίχθηκε στην βία και στην θρησκεία, οπότε όλα ανατράπηκαν. Και αντίστροφα, ασυμμετρία υπάρχει όπου υπάρχουν θεοί και θρησκείες, θεοί και θρησκείες υπάρχουν επειδή υπάρχουν εξουσίες και εξουσίες υπάρχουν επειδή υπάρχει ανισότητα, η οποία πηγάζει από την ανισοκατανομή της γης και του πλούτου, δηλαδή από την ατομική ιδιοκτησία. Συνεπώς η αποκατάσταση της κοινωνικής ισότητας και συμμετρίας για την οποία αγωνίζονται διαχρονικά οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, απαιτεί την υπέρβαση όλων εκείνων των θεσμών που οδήγησαν στην κοινωνική ανισότητα με αποτέλεσμα τη σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Η γέννηση της πατριαρχικής εξουσίας, της ατομικής ιδιοκτησίας, του κράτους, της κοινωνικής ανισότητας και της οργανωμένης θρησκείας

«Οι άνδρες δημιουργούν τους θεούς,  οι γυναίκες τους λατρεύουν»

James George Fraze^[3]

Η καινούργια κατάσταση, που διαμορφώθηκε με την μόνιμη εγκατάσταση των γενών, οδήγησε αναγκαστικά και σχετικά γρήγορα στην αντικατάσταση του κυνηγιού αγριμιών από το κυνήγι ευφορότερων εδαφών, πράγμα που προκάλεσε συγκρούσεις μεταξύ των διεκδικητών τους με αποτέλεσμα νικητές και ηττημένους και συχνά αφεντικά και δούλους.

Σ' αυτή την κρίσιμη καμπή της ανθρώπινης ιστορίας η ανθρωπότητα αφήνει πίσω της την μητριαρχία, την κοινωνία των κοινών αγαθών και της ισοκατανομής και εισέρχεται στην ανδροκρατία-πατριαρχία που εδράζεται πάνω στην ιδιοκτησία με άμεση συνέπεια την συγκρότηση της κρατικής εξουσίας και της οργανωμένης θρησκείας, ως εργαλείο στήριξης της πατριαρχικής εξουσίας. Επειδή όμως κάθε καινούργια εξουσία, για να εδραιωθεί, είναι αναγκασμένη να ξεθεμελιώσει την παλιά, η πατριαρχική εξουσία ενοχοποίησε την μητριαρχία και τους φυσικούς της φορείς, τις μάνες, τις αδερφές και τις κόρες, τις γυναίκες όλες που αγαπούν τη ζωή, τα παιδιά τους, τους συντρόφους τους, τους αδερφούς τους και τους πατεράδες τους και μισούν τις σφαγές, τις καταστροφές και τους πολέμους. Και κατασκεύασε την Εύα και το 'προπατορικό αμάρτημα'.

Επειδή αυτή η αντίθεση μεταξύ της μητριαρχικής κοινωνίας των κοινών αγαθών και της ειρηνικής ισοκατανομής από τη μια μεριά και της πατριαρχικής ιδιοκτησιακής κοινωνίας της ανισοκατανομής, της σύγκρουσης και των καταστροφικών πολέμων από την άλλη δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί με τη Λογική των ανθρώπων, επιλέχθηκε να δικαιολογηθεί με τον παραλογισμό των θεών και των θρησκειών που κατασκεύασαν τα σκοταδιστικά και τα εξουσιαστικά πατριαρχικά ιερατεία, για να μετακυλήσουν τις ευθύνες των εγκλημάτων τους σε δυνάμεις ασύλληπτες, αόρατες, μισάνθρωπες, φοβερές και καταστροφικές. Είναι η φάση που οι σοφοί τρόφιμοι της εκάστοτε εξουσίας την ονόμασαν 'πέρασμα στον πολιτισμό'. Την κατάληξη αυτής της εξέλιξης την γνωρίζουμε σήμερα ως δήθεν 'σύγκρουση των πολιτισμών', η οποία στην ουσία είναι σύγκρουση μεταξύ των εξουσιών των ανταγωνιζόμενων κεφαλαίων με τις ευλογίες των ιδιαίτερων 'θεών' τους και τα λάβαρα των επιμέρους θρησκειών και Εκκλησιών, γνωστότερη ως παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Εργαζόμενη γυναίκα και κοινωνία εναντίον των εξουσιών

Διαχρονικά, τραγικά θύματα αυτής της πατριαρχικής εξουσίας, με τη σύγχρονη μορφή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας δεν είναι μόνο οι γυναίκες, αλλά συνολικά οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που αγωνίζονται για την κοινωνική ισότητα και τον οικουμενικό Ουμανισμό. Τραγικότερα όμως θύματα ήταν και παραμένουν οι γυναίκες που καταπιέζονται διπλά, καθ' υπαγόρευση των υποτιθέμενων θεών και των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων, τόσο από τις εκάστοτε εξουσίες ως εργαζόμενες, όσο και από τους καταπιεζόμενους άντρες συζύγους, πατέρες, αδέρφια και γιούς  ως γυναίκες. Για του λόγου το αληθές, ας ανατρέξουμε στις λεγόμενες 'ιερές γραφές' των διάφορων επικρατέστερων θρησκειών, στην ιστορία και στους νόμους της πατριαρχικής εξουσίας.

Ακόμα και στην αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία, την υψηλότερη στην ανθρώπινη ιστορία έκφανση της πολιτικής δημοκρατίας, οι γυναίκες δεν συμμετείχαν κατά κανένα τρόπο στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Οι γυναίκες δε θεωρούνταν πολίτες. Δεν είχαν δικαίωμα εγγραφής στους καταλόγους των πολιτών. Επιπλέον δεν είχαν δικαίωμα κατοχής εγγείου ιδιοκτησίας, επομένως ούτε κληρονομιάς, το οποίο αποτελούσε βασικό κριτήριο για την ιδιότητα του πολίτη. Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι ο θρησκευτικός μισογυνισμός προήλθε από την ιδεαλιστική-μεταφυσική φιλοσοφία που διαχώρισε τη θέση της από την φυσική-υλιστική φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες. Ο Πλάτωνας λ. χ., διδάσκει ότι «οι άντρες είναι προφανώς ανώτεροι από τις γυναίκες και τα παιδιά», (Νόμοι 917). Ο Αριστοτέλης καταγράφει ότι «ο άντρας έχει τη θέση του αφέντη και η γυναίκα τη θέση του εξαρτημένου», (Πολιτικά Α 13). Ο Πυθαγόρας, από τον οποίο επηρεάστηκαν ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και πολλοί άλλοι ιδεαλιστές φιλόσοφοι, πήγαινε ακόμα παραπέρα και δίδασκε ότι δυο ήταν οι αρχές που δημιούργησαν τον κόσμο, η πρώτη το αγαθό στοιχείο από το οποίο προήλθε η τάξη, το φως και ο άντρας και η δεύτερη ήταν το κακό στοιχείο από το οποίο προήλθαν το χάος, το σκότος και η γυναίκα^[4].

Στον θεοκρατικό μεσαίωνα οι γυναίκες ενοχοποιήθηκαν για όλα τα εγκλήματα των τοπικών και κεντρικών εξουσιών και, ως 'όργανα του σατανά,' κάηκαν εκατομμύρια 'μάγισσες' στη δημόσια πυρά, κύρια γιατί αντιπροσώπευαν την ομορφιά, την αγάπη, τη Λογική και την ανθρωπιά, αλλά και γιατί 'σκανδάλιζαν τον κλήρο' και δεν ενέδιδαν στις επιθυμίες των εκφραστών του ιερατείου και της εξουσίας.

Με την αστική μετεξέλιξη, και ιδιαίτερα μετά τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση που πυροδότησε την μεγάλη απογείωση του καπιταλισμού, η γυναίκα 'απελευθερώθηκε' και της επιτράπηκε να ενταχθεί στο βιομηχανικό στρατό για να μπορεί να παράγει υπεραξία με χαμηλότερο μεροκάματο από τον άνδρα, διατηρώντας στο ακέραιο την ευθύνη του νοικοκυριού και την υποχρέωση να γεννάει παιδιά για να αναπαράγει εργάτες για την καπιταλιστική οικονομία. Έτσι άρχισε και ο αγώνας για την απόκτηση δικαιώματος ψήφου των γυναικών στις εθνικές εκλογές και για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας αυτό συνέβη όχι στην πολιτισμένη Ευρώπη, αλλά σε κάποιες μακρινές αγγλικές αποικίες και μετά ακολούθησαν άλλες χώρες, αλλά σε πολλές ακόμα χώρες του πλανήτη, κύρια μουσουλμανικές, δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί στις γυναίκες το δικαίωμα να ψηφίζουν και να ψηφίζονται στις εθνικές εκλογές των χωρών τους.

Η χρονολογική σειρά απόκτησης πλήρους δικαιώματος ψήφου από τις γυναίκες, σύμφωνα με σκόρπια στοιχεία^[5], παρουσιάζει την παρακάτω ενδεικτική εικόνα: Αυστραλία 1874, (εκατό ολόκληρα χρόνια μετά τη Γαλλική επανάσταση), Καναδάς 1887, Νέα Ζηλανδία 1893^[6], Φινλανδία 1906, Ισλανδία, Νορβηγία 1913, Δανία 1915, Ρωσία (ΕΣΣΔ), Ολλανδία 1917, Γερμανία, Αυστρία, Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία και Νότια Αφρική 1919, Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής το 1920, Σουηδία 1921, Αγγλία, Παλαιστίνη 1928, Ινδίες 1929, Πορτογαλία, Ισπανία 1931, Βραζιλία 1933, Τουρκία 1934, Γαλλία 1945, Βέλγιο, Ιταλία 1946, Ελλάδα 1952, Κύπρος 1960, Ελβετία 1971, Κουβέιτ 2003, Μπουτάν, το 2008.

Πατριαρχικές θρησκείες εναντίον της γυναίκας, εναντίον της ισότητας

Για όλες τις θρησκείες η γυναίκα είναι υποδεέστερη του άνδρα. Στις μονοθεϊστικές θρησκείες μάλιστα οι γυναίκες δεν μπορούν να ιερουργούν, να μπαίνουν στο ιερό των εκκλησιών και να επισκέπτονται κάποιους 'ιερούς τόπους', όπως λ. χ. το λεγόμενο 'άγιον όρος' της λεγόμενης ορθοδοξίας, με το αιτιολογικό ότι είναι 'βρώμικες' και 'όργανα του σατανά'.

Γιατί όμως και οι κοινωνίες αντιμετώπισαν και πολλές αντιμετωπίζουν ακόμα με εχθρότητα την παρουσία της γυναίκας στα κοινά; Προφανώς επειδή οι κοινωνίες κυριαρχούνται ακόμα από τις πατριαρχικές αντιλήψεις και εξουσίες που από καταβολής τους κρύβονται πίσω από 'θεούς' και θρησκείες. Ας δούμε ενδεικτικά μερικές από τις θέσεις των μεγαλύτερων θρησκειών για τη γυναίκα.