Από τον Αργαλειό και το Γνέσιμο στη Μελέτη της ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

 

“Η ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΧΙΠΙΣΣΑ”

Tόλμησε να αμφισβητήσει το κατεστημένο και τα κοινωνικά ήθη της εποχής της.

Διεκδίκησε με θάρρος και γενναιότητα την ισοτιμία των δύο φύλων και τη διεύρυνση του ρόλου της γυναίκας μέσα στην κοινωνία.

Έσπασε το ανδροκρατούμενο κατεστημένο / μονοπώλιο.

Ακολούθησε το δρόμο της ανεξαρτησίας ενάντια στις προκαταλήψεις.

Η Ιππαρχία είναι προάγγελος των κινημάτων, όπως του Φεμινισμού, του Χιππισμού, του Ειρηνισμού (Πασιφισμού), του Κοσμοπολιτισμού, του Γυναικείου Κυνισμού και του Γυμνισμού. Τιθάσευε, Δάμαζε, Μαστίγωνε τα Άλογα (= αλόγιστα - ανορθολογικά, ασύνετα, άφρονα).

Υποστήριζε, Ενίσχυε, Υπηρετούσε τα Έλλογα (= λογικά, ορθολογικά, συνετά, φρόνιμα).

Από τις σύγχρονες Ιππαρχίες προσδοκούμε να μαστιγώνουν τα παράλογα!

«ππαρχία δελφή Μητροκλέους το Κυνικο, Μαρωνετις, φιλόσοφος Κυνική, γυνή Κράτητος του Κυνικο, ς ν θηναος, Βρύσωνος μαθητής το χαιο ς τινες Διογένους».

(Λεξικόν, Σούδα, 517, 1)

«ππαρχία ρα τν λόγων Κράτητος οδενός λλου πιστρεφομένη πράγματος»

(Λεξικόν, Σούδα, 448, 1)

(= Η Ιππαρχία ήταν ερωτευμένη με τους λόγους του Κράτη και δεν ενδιαφερόταν / νοιαζόταν για κανένα άλλο πράγμα).

 

«ρθς ποιήσατε τήν πόλιν μεταχρηματίσαντες καί καλέσαντες ντί Μαρωνείας τις νν καλεται ππαρχίαν, πεί κρεττον μν πό ππαρχίας λέγεσθαι, γυναικός μέν, λλά φιλοσόφου, Μάρωνος, ἀνδρός οἰνοπώλου».

(Διογένης ο Σινωπεύς, “Ο Κύων”, 412­-323, Επιστολή 43, 1, 3)

(= συνετά ενεργήσατε, αφού μετονομάσατε και καλέσατε την πόλη σας αντί για Μαρώνεια, η οποία τώρα καλείται Ιππαρχία, γιατί είναι καλύτερο / προτιμότερο για σας να ονομάζεται από το όνομα της Ιππαρχίας, η οποία είναι αφενός γυναίκα, αλλά φιλόσοφος παρά από τον (ιδρυτή) της Μάρωνα που είναι άντρας οινοπώλης).

«ατη στίν τάς παρ᾽ἱστος κλιποσα κερκίδας; γώ, φησίν, εμί Θεόδωρε· λλά μή κακς σοι δοκ βεβουλεσθαι περί αὑτῆς, εἰ, τόν χρόνον ὅν ἔμελλον ἱστοῖς προσαναλώσειν, τοῦτον εἰς Παιδείαν κατεχρησάμην;»

(Διογένης Λαέρτιος, 3ος μ.Χ. “Βίοι Φιλοσόφων”, Ιππαρχία § 96-98)

(= αυτή είναι που παράτησε σαΐτες και τον αργαλειό; εγώ είμαι, είπε Θεόδωρε, αλλά μήπως νομίζεις ότι κακώς έπραξα, που δεν δαπάνησα το χρόνο μου στον αργαλειό, αλλά τον χρησιμοποίησα για την μόρφωση / παίδευσή μου;)

«οχ ες πάτρας μοι πύργος, ο μία στέγη, πάσης δέ χέρσου καί πόλισμα καί δόμος τοιμος μν νδιαιτσθαι πάρα».

(Διογένης Λαέρτιος, 3ος μ.Χ. “Βίοι Φιλοσόφων”, Ιππαρχία § 98)

(= Δεν έχω για πατρίδα μια και μόνη πόλη, ένα μόνο σπίτι. Όλη η γη και κάθε χώρα και κατοικία είναι για μένα και πατρίδα).

 

Στόναχος (= στεναγμός) και πόνος του πατέρα και της μάνας για την κόρη τους, Αθηναΐδα

«Κεκροπία μέν μοί σαόφρων πέλει, ξένε, μήτηρ

ξυνόν γς πατρίας ονομ᾽ἐνεγκαμένη

κ δέ πατρός γενόμην μεγακύδεος ν Κεκρόπεσσι

Θεοφίλου, προγόνοις καί γένει επατρίδου.

Ος βρεφέων καί πρίν μέν νήρπασεν γριος αἶσα

τερπνῶν, παρθενικήν ἄνθος Ἀθηναΐδα·

ἀμφί δ᾽ἐμεῦ καί δῆμος ἅπας ἐδάκρυσεν Ἀθήνης,

εἵνεκ᾽ἡλικίας τ᾽ἠδέ σαοφροσύνης,

καί κάλλους μελέων ἀνδρήιου ὥς τε μάλιστα

παιδείᾳ πινυτῇ καί σοφίῃ μελόμην·

δάκρυα δ᾽οὐ ψύχει γενέτης ἐμός οἰκτρός, ὀλέσσας

εὐφροσύνην βιότου καί χέρα γηροκόμον.

Μέτρον μοι ζωῆς ἔτη εἴκοσιν».

Ἀθηναΐς Θεοφίλου Κεκροπέος

(Ελληνική Ανθολογία, επιτύμβιον επίγραμμα 308, 1)

(= Ξένε, η μάνα μου η συνετή Κεκροπία ήταν

και πατέρας μου υπήρξε ο ενδοξότατος στους Κέκροπες

Θεόφιλος, ευπατρίδης στους προγόνους και το γένος.

Απ’ τα μάτια τους η αδυσώπητη μοίρα εξαφάνισε πρωτύτερα το άνθος των ευχάριστων βρεφών, την παρθενική Αθηναΐδα·

Όλος ο κόσμος της Αθήνας για μένα έκλαψε,

για τα νειάτα και την σωφροσύνη,

και το ανδρείο κάλλος των μελών μου. Και πιο πολύ,

γιατί φρόντιζα πολύ τη μόρφωσή μου και τη σοφία.

Τα δάκρυα δεν σταματάνε στου αξιολύπητου πατέρα μου τα μάτια, που ‘χασε της ζωής του τη χαρά και τα χέρια που θα τον γηροκομούσαν.

Τα χρόνια της ζωής μου είκοσι).

Όπως γράφαμε και στο προηγούμενο φύλλο, ο Πλάτων είναι ο πρώτος από την αρχαία ελληνική διανόηση που αναγνώρισε τη γυναίκα ως πλήρως ισότιμη με τον άνδρα και την περιέβαλε με την αγάπη του και το σεβασμό που της άξιζε.

Στην Σχολή του, την Πλατωνική Ακαδημία, φοιτούσαν και γυναίκες. Στα δε έργα του “Πολιτεία” και “Νόμοι” πρότεινε:

― την παροχή της ίδιας παιδείας και στα δύο φύλα

― τη φοίτηση σε κοινά γυμνάσια και διδασκαλεία

― την πρόσκτηση γνώσεων και την αγωγή τους από κοινούς δασκάλους

― την ίδια περίπου εκπαίδευση στα στρατιωτικά

― την εξ’ ίσου συμμετοχή και των γυναικών στην άμυνα της πόλης και στη διοίκησή της.

― το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης των γυναικών στις ανώτερες σπουδές, φιλοσοφικές, στην πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία και στην άσκηση επιστημονικών λειτουργημάτων και επαγγελμάτων

― την απονομή των ίδιων τιμών και διακρίσεων με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις σε όσους και όσες διακρίνονται για τις πνευματικές, καλλιτεχνικές επιδόσεις τους, την κοινωνική προσφορά τους, την ευποιΐα τους (= ευεργεσία / αγαθοεργία) στο δήμο τους, την πόλη τους και την Ελλάδα.

Παρεξηγημένη και διαστρεβλωμένη είναι η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στην ελληνική αρχαιότητα. Δεν ήταν ούτε φυλακισμένη, ούτε καταπιεσμένη, ούτε έγκλειστη στο γυναικωνίτη, που ούτως ή άλλως δεν υπήρχε στην αρχαιότητα. Ούτε αμόρφωτη και απαίδευτη όπως υποστηρίζουν δο(υ)λόφρονες, αργυρώνητες γραφίδες επιστημονολογούντων. Οι γυναίκες της αρχαιότητας δεν κυοφορούσαν μόνο παιδιά (παιδοποιητικές μηχανές!!!), ασχολούνταν και με τη Φιλοσοφία, τις Επιστήμες, τις Τέχνες και τον Αθλητισμό και γι’ αυτό κυοφορούσαν και Ιδέες και ήταν και Χρυσές Ολυμπιονίκες.

Ουδείς αμφισβητεί πως οι γυναίκες στην αρχαιότητα δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι για την άσκηση αυστηρώς πολιτικών αξιωμάτων. Το ότι δεν αναγνωρίζονταν πολιτικά δικαιώματα σ’ αυτές οφειλόταν στο γεγονός ότι η άσκησή τους, ήτοι του βουλεύειν, του δικάζειν και του άρχειν ήταν προνόμιο αποκλειστικό “των όπλα παρεχομένων”, οι οποίοι διακινδύνευαν την ίδια τους τη ζωή υπέρ της κοινής σωτηρίας και δόξας της πόλεώς τους. Εξάλλου και τα όπλα - οι ιππείς και τους ίππους - και τις πανοπλίες και τον υπόλοιπο εξοπλισμό τους οι  Αθηναίοι ήσαν υποχρεωμένοι από μόνοι τους, οι ίδιοι, να τα προμηθεύονται και να τα “παρέχουν” υπέρ της πόλεως. Επειδή οι σοβαρές αποφάσεις για την κήρυξη πολέμου, εκστρατείας κ.λπ. δεν θα ήταν αποφάσεις που άλλοι θα αναλάμβαναν να εκτελέσουν, αλλά αυτοί οι ίδιοι, οι άντρες, θεωρούσαν ότι αυτό ήταν μόνο ανδρικό δικαίωμα και μάλιστα πολύ βαρύ και υπεύθυνο. Ας μη ξεχνάμε ότι το δικαίωμα αυτό το απέκτησαν οι γυναίκες μόλις στις αρχές του 20ού αιώνα και δεν είναι φαινόμενο μόνο της αρχαίας Ελλάδος. Αργά ή γρήγορα οι εθελοτυφλούντες, οι κακόπιστοι θα αναθεωρήσουν τις απόψεις τους για την αρχαία Ελλάδα. Η σκέψη της, το πνεύμα της αποτέλεσε την αρχή του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Η γυναίκα δεν ήταν στη σκιά του άνδρα, αλλά ήταν η ίδια του η σκιά.

Πέτρος Ιωαννίδης

Καθηγητής φιλόλογος του 2ου ΓΕΛ Βούλας

―――――

* Ιππογνώμων = ο επιτήδειος, ο ειδήμων, ο ταχύς και οξύς στο να κρίνει.

* Αλογοσύνη = αλογία, μωρία, ανοησία, παραλογισμός.

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 110 guests και κανένα μέλος